Iz organizacije Alternativa su najavili da su osnovnom državnom tužilaštvu predati dokazi o falsifikovanim diplomama protiv 54 medicinara u Pljevljima
U bolnicama nam kao medicinske sestre rade frizerke i kozmetičarke, a prave medicinske sestre čekaju posao na birou, slikovito je situaciju sa lažnim diplomama u zdravstvu dočarao Vesko Pejak iz pokreta Alternativa.
Iz ove organizacije su najavili da su osnovnom državnom tužilaštvu predati dokazi o falsifikovanim diplomama protiv 54 medicinara u Pljevljima.
„Tužilaštvo će imati najbitniji dio posla i, koliko smo upućeni, krenuli su već u prikupljanje dokaza po našoj prijavi za medicinsko osoblje Opšte bolnice Pljevlja, JU Eko Bajka Pljevlja i Dom starih, takođe iz Pljevalja. Na udaru će biti medicinski, prosvjetni radnici, kao i policijski službenici“, najavio je koordinator Alternative Zarija Pavićević.
Alternativa je u saradnji sa ministarstvima prosvjete i unutrašnjih poslova od početka godine radila na projektu otkrivanja sumnjivih diploma iz regiona. Do sada su spremili dokaze i krivične prijave za još 300 osoba, zapošljenih u zdravstvu, obrazovanju i policiji.
Koliko je stanje katastrofalno govore nezvanične procjene da je oko 40 odsto zapošljenih u javnoj upavi kupilo diplome. „Smatramo da ih je više od 35.000 samo u javnom sektoru, prema našim nezvaničnim istraživanjima. Fokus nam je na javnom sektoru jer te ljude plaćaju građani. Većina tih diploma dolazi sa iste adrese, u pitanju su Sokolac, Tutin, Novi Sad, Beograd, Kosovska Mitrovica“, naveli su iz Alternative.
Objasnili su da posjeduju diplome džavnih službenika koji su u roku od jedne godine uspjeli da završe četiri. Tvrde da imaju diplomu inženjera građevinarstva koju je stekao za manje od tri godine, te osoba koje su za tri mjeseca završile četiri godine srednje škole. Postoji i diploma IT vunderkinda koji je postao diplomirani informatičar za godinu. Navode i slučaj medicinske sestre u bolnici u Pljevljima, koja je srednju školu završila u Tutinu, u ustanovi koja je otvorena nakon sticanja njene „diplome“. Zaključuju da postoji desetine osoba koje su obavljale funkcije direktora u javnim preduzećima, a prijavljivali se sa diplomama koje su donosili godinu kasnije.
Priča o kupljenim diplomama odavno traje i nikada do sada nije imala ozbiljniji epilog u smislu kažnjavanja onih koji su kupili znanje i dobili sigurne državne poslove.
Ovaj broj objašnjavaju podatkom da crnogorski fakulteti za deset godina izdaju oko 30.000 diploma, a da na svaku validnu imamo i po jednu lažnu obrazovnu ispravu.
Prema podacima Studentskog parlamenta, samo u posljednjih deset godina u Crnu Goru je stiglo 20.000 diploma sa fakulteta iz regiona, dok je na crnogorskim fakultetima, za deceniju, izdato oko 30.000 diploma.
U Ministarstvu prosvjete smatraju da su potrebne izmjene zakona, te da je po sadašnjem, nostrifikacija diploma iz inostranstva formalnost. Njihovi podaci pokazuju da više od 51 odsto inostranih diploma dolazi iz nerenomiranih privatnih obrazovnih institucija.
O kakvim se institucijama radi govori podatak da je privatna ustanova u Tutinu otvorena 25. avgusta 2016. a da je jedan broj lica završio srednje obrazovanje za medicinsku sestru ili tehničara 25. juna iste godine. Osnovno državno tužilaštvo u Pljevljima u februaru ove godine formiralo je predmet povodom informacije o sumnjivim diplomama medicinskih radnika Opšte bolnice u toj opštini.
Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Srbije, nakon vanrednog inspekcijskog nadzora, u julu 2019. zabranilo je rad Srednje škole „Tutin“. Štancovane diplome iz ove škole prvo su otkrili poslodavci u Njemačkoj pa su stopirali zapošljavanje medicinara iz Srbije sa ispravama iz Tutina. Ministarstvo prosvjete Crne Gore je za tri godine, koliko je tutinska škola radila, nostrifikovalo 102 diplome medicinskog smjera iz ove institucije.
Tokom ove godine iz dva ministarstva najavili su provjeru sumnjivih diploma. U martu je tadašnji državni sekretar u MUP-u Zoran Miljanić kazao da je određeni broj obrazovnih isprava sporan sa više aspekata.
Miljanić je najavio provjeru diploma, posebno sa privatnih fakulteta iz zemalja regiona – Fakultet Sokolac, Istočno Sarajevo, Fakultet Union, Nikola Tesla Beograd, Čačak, Novi Pazar, Blace… Kazao je da je veliki broj policijcskih službenika završio fakultete na takvim ustanovama – u Sokocu 96, Nikola Tesla u Beogradu preko 50…
„Dao sam nalog da sve zdravstvene ustanove dostave podatke o srednjem i višem medicinskom kadru koji se prekvalifikovao i koji je stekao diplome u državama regiona“, najavio je u maju ministar zdravlja Dragoslav Šćekić.
Što je bilo sa ovim provjerama još se ne zna, ali ni ranije nijesu zadirale baš duboko. Epilog 10 krivičnih prijava protiv lica koja su pokušala da nostrifikuju falsifikovanu diplomu nekog stranog fakulteta koje su podnijete za vrijeme mandata Damira Šehovića još se ne zna. Šehović je za svog mandata obećavao izmjene Zakona o nostrifikaciji inostranih diploma, kojim bi se postrožila kontrola izdavanja obrazovnih isprava iz regiona.
Dok je bio ministar prosvjete, 2015, Predrag Bošković se sastajao sa kolegama iz Srbije, Republike Srpske i Kosova i dogovarao strategiju suzbijanja kupovine diploma. „Zbog nedostatka saradnje su se i iskristalisali problemi da pojedini univerziteti u svim državama bivše Jugoslavije štancuju diplome bez kvaliteta znanja. To je veliki trošak za državu, jer je neznanje najveća cijena koju ona može da plati“, besjedio je Bošković i sve je ostalo na tim izjavama.
Crna Gora ima dugu tradiciju falsifikovanja diploma i znanja. Samo je izgleda sada to uzelo toliko maha pa se o problemu manje i priča.
Tokom referendumske 2006. u Elektroprivredi je provjeravano 2.000 diploma, ispostavilo se da je svaka deseta falsifikat. Ranije je u Kombinatu aluminijuma utvrđeno da lažne diplome ima oko 200 zaposlenih. Pored regionalnih, falsifikovane diplome su tada kupovane u Pljevljima i na Cetinju. Po potrebi, kada je trebalo smanjiti brojno stanje, falsifikovane diplome su otkrivane u vojsci i policiji.
Bilo je i iskoraka sa otkrivanjem lažnih diploma. Kada se 2016. u Opštini Bijelo Polje počelo sa provjerom diploma, jedan zaposleni je priznao da je radio sa falsifikovanom diplomom. Osuđen je uslovno na šest mjeseci zatvora. Godinu ranije mediji su pisali da je činovnik ove opštine zahvaljujući lažnoj diplomi postao namještenik za vođenje biračkog spiska.
„Jednom riječju, falsifikuje se sve i svašta – vozačke i saobraćajne dozvole, putne isprave, diplome o završenom srednjem, višem i visokom obrazovanju, ugovori, dokumentacija koja prati robu u prevozu…“, nabrajao je 2006. predsjednik Osnovnog suda u Rožajama Zahit Camić objašnjavajući da se čak 25 odsto od ukupno primljenih predmeta odnosi na krivična djela falsifikovanja isprava.
Bez obzira na „tradiciju“, iz Alternative najavljuju nove prijave za lažno predstavljanje, protiv: bivšeg gradonačelnika Budve Marka Bata Carevića, gradonačelnika Tuzi Nika Gjeloshaja, predsjednik borda direktora Rudnika Uglja Pljevlja Dušana Janjuševića, visokog policijskog inspektora Dušana Bakovića, visokog policijskog inspektora u penziji Dragana Stevanovića, predsjednika Sindikata Uprave policije Mladena Šuškavčevića.
„Mi u državi na birou rada imamo oko 15.000 visokoškolaca koji ne mogu da se zaposle, a plašim se da su nam institucije pune kadrova koji imaju samo papir sa nekim zvanjem, a u suštini nemaju ni zvanje, ni znanje“, istakao je Pavićević.
Predrag NIKOLIĆ
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU2 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
FOKUS3 sedmice