Može li se dogoditi čudo pa da sjever dobije svoj aerodrom?
Na otvoreno nadmetanje za prikupljanje ponuda za izbor opštinskog strateškog partnera za zajedničko ulaganje i izgradnju aerodroma Berane javila su se dva zainteresovana investitora, a rok za dostavljanje i otvaranje ponuda produžen je do 18. februara na zahtjev jednog od ponuđača
Iako je tender trebalo da bude zaključen dvadesetog januara u 14 sati, da bi sat kasnije javno bile otvorene ponude, to se nije dogodilo i javnost je desetak dana bila uskraćena za informaciju u vezi sa tim. Kada se već pomislilo da je tender propao, procurila je informacija da postoje dvije zainteresovane firme, obije iz Turske, od kojih je jedna zatražila produženje roka za nešto manje od mjesec „zbog dodatnih informacija i kompletiranja dokumentacije koja je tenderom tražena”.
Nezvanični izvor iz lokalne uprave u Beranama saopštio je da je posebno zanimljiva turska kompanija koja je već dobila dozvole da u Srbiji, kod Sjenice, na granici sa Crnom Gorom, pravi neku vrstu bescarinske zone. „Toj kompaniji je upravo zbog toga interesantna blizina beranskog aerodroma”, rekao je taj izvor.
Otvoreno nadmetanje za prikupljanje ponuda za izbor strateškog partnera za zajedničko ulaganje i izgradnju aerodroma Berane, Opština je objavila početkom novembra. Beranska opština bi ponudila postojeću infrastrukturu, dok bi partner bio u obavezi da izgradi terminal od tri hiljade kvadrata, zgradu za kontrolni pristup, novi blok i toranj, centar za snabdjevanje energijom, regulatornu zgradu, toplotni centar i vatrogasnu zgradu. Tenderom je predviđeno da aerodrom bude kapaciteta 120 putnika u najprometnijim satima.
Da li u prilog pozitivnom ishodu govori činjenica da je Opština Berane na posljednjem zasjedanju lokalnog parlamenta, već formirala devetočlani, višestranački tim za pregovore sa strateškim partnerom za zajedničko ulaganje, još se ne bi moglo reći sa sigurnošću. U beranskoj lokalnoj upravi obožavaju da formiraju timove za raznorazne projekte, koji onda, o trošku poreskih obveznika, šetaju po svijetu da navodno vide i uvjere se kako se nešto tamo radi. I opozicioni odbornici vole da putuju i ne izbjegavaju učešće u takvim tijelima. Za članove tima za pregovore sa strateškim partnerom za izgradnju aerodroma ovo bi mogla biti idealna prilika da se o državnom trošku skokne u šoping do Istanbula, da vide i upoznaju turski aerodromi, i usput, Kapali čaršiju.
U beranskoj opštini su se na samostalno raspisivanje tendera, odlučili nakon što ovdašnji aerodrom nije ušao u Javno preduzeće Aerodromi Crne Gore i nije predviđen za eventualnu privatizaciju u sklopu te kompanije, samo što to iz DPS-a ne smije niko javno da kaže. Potpredsjednik Opštine Radivoje Merdović (SDP) kritikovao je i ranije takvu odluku JP Aerodromi Crne Gore, rekavši da država ima maćehinski odnos prema beranskom aerodromu.
„Nije interes građana sjevera manji od interesa građana centralnih i južnih djelova države”, rekao je Merdović, ulazeći u konflikt sa direktorom JP Aerodromi Crne Gore Milovanom Đuričkovićem, koji je zastupao stav da bi novac uložen u otvaranje aerodroma u Beranama bio bačen zbog nerentabilnosti.
Đuričković je izveo računicu da ovaj aerodrom ne bi mogao poslovati pozitivno ako ne bi imao godišnji promet od milion putnika. Nije saopštio koliki je promet aerodromima u Podgorici i Tivtu. Grđani na sjeveru Crne Gore, možda priznaju da beranski aerodrom ne bi mogao biti sasvim rentabilan, ali smatraju da je ovom kraju, pri ovakvoj putnoj infrastrukturi, neophodan.
„Koji će to investitor ili turista da se vrati na sjever, kada jednom prođe kroz Moraču, i uhvati ga jedan redovni zastoj i makar dva neplanirana, zbog odrona”, pita se jedan turistički radnik.
Iz tih razloga svih devet predsjednika opština sa sjevera mnogo ranije postigli su saglasnost da je otvaranje aerodroma u Beranama preduslov za turističko i ekonomsko otvaranje cijelog regiona. Izvjesno vrijeme ta ideja nailazila je na verbalno prihvatanje kod državnih zvaničnika.
Filip Vujanović nije propustio ni jednu posjetu Beranama da ljeporječivo, kako umije, ne podrži ideju reaktiviranja aerodroma. Jednom je čak bio vrlo mudar kada je kazao da bi njegovoj ekonomskoj opravdanosti mogle doprinijeti takozvane lou kost kompanije, odnosno one kompanije koje imaju nižu cijenu i manje avione.
,,Takve kompanije ovdje mogu napraviti prometnu vazdušnu luku, koja neće biti zahvalna samo za prostor sjevera, nego i regionalno vrijedna i koja će sigurno imati visoki osnov isplativosti”, kazao je Vujanović.
Ne treba, dakle, biti ekonomista, pa shvatiti da bi šansa za ovaj aerodrom mogla biti upravo u kompanijama sa niskim cijenama. Nevolja je samo što, dok je Montenegroerlajnz u državnoj svojini, država neće dopustiti takvu nelojalnu konkurenciju. Vujanović bi morao o tome da se izjasni.
Beranci su se naslušali predizborne retorike i obećanja neštedimice dijeljena u protekle dvije decenije, a pored piste i dalje pasu koze. Takvo obećanje je dao i bivši premijer Milo Đukanović 2006. godine, otvarajući aerodrom u Podgorici.
,,Planiramo i da aerodrom u Beranama počne sa radom, što bi moglo da se realizuje u naredne dvije godine”, rekao je Đukanović tada.
Kanije je ministar saobraćaja Andrija Lompar izjavio da je što se Vlade tiče to završena, ekonomski nerentabilna priča i da se prepušta lokalnoj upravi da pokuša da sama nađe partnera za posao.
Lokalna uprava sada to i čini. Koliko ozbiljno, znaće se za nekoliko dana kada ističe produženi rok za dostavljanje ponuda na poziv za otvoreno nadmetanje za prikupljanje ponuda za izbor strateškog partnera za zajedničko ulaganje i izgradnju aerodroma Berane. Da bi turski partneri mogli biti zagrijani govori to što je njihovom dolasku prethodila posjeta visoke državne delegacije te zemlje. U toj delegaciji je bio i arhitekta, priznati međunarodni dizajner aerodromske infrastrukture, koji je objasnio da Turcima nije cilj aerodrom sam po sebi, već razvoj trgovine i turizma. „Meni je sve to djelovalo ozbiljno”, kazao je potpredsjednik Merdović. Beranski aerodrom bio bi najbliži za desetak opština u Crnoj Gori ali i Srbiji,odnosno gravitirao bi području koje ima veliku i brojnu dijasporu.
Treba sačekati još nekoliko dana i vidjeti da li je priča sa Turcima osnovana i ima li razloga da se Beranci i čitav sjever nadaju. Tendera u marketinške svrhe do sada nije falilo.
Tufik SOFTIĆ