Država mojkovačkom Udruženju za hendikepirane duguje 36.000 eura, zbog čega predsjednik te NVO Duško Rakočević namjerava opet da štrajkuje glađu. To čini, objašnjava, zbog višegodišnje agonije neredovne isplate subvencija za zapošljavanje osoba sa invaliditetom (OSI), sistemskih zloupotreba i bankrota Fonda za profesionalnu rehabilitaciju

Predsjednik mojkovačkog Udruženja hendikepiranih Srce Duško Rakočević se opet sprema na štrajk glađu. Razlog je, objašnjava on za Monitor, sličan onom iz decembra 2021. godine, kada je prvi put štrajkovao – neredovna isplata subvencija poslodavcima koji zapošljavaju osobe sa invaliditetom  (OSI). U Udruženju Srce je, kaže Rakočević, šestoro zaposlenih OSI, koji od avgusta nijesu primili zarade. Pored toga, zbog ranijih kašnjenja i neredovne isplate, država tom udruženju duguje oko 36.000 eura subevncija.

Bez tog novca nema ni zarada ni osnovnih uslova za rad radionice u kojoj zaposleni proizvode drveni mobilijar. U radionici nema grijanja, novca za materijal, ali, kaže Rakočević, ni motiva da rade bez plata.  Većina zaposlenih su podstanari, mnogi od njih imaju maloljetnu djecu ili studente, kreditno su zaduženi.

„Riječ je o nedostatku  osnovne sigurnosti. Većina zaposlenih OSI, koji su sada bez primanja, žive kao podstanari. To znači da im kašnjenje zarada nije samo finansijski problem, već direktna prijetnja krovu nad glavom. Njihova domaćinstva uključuju maloljetnu djecu ili studente, Ovo nije samo udar na pojedinca, već na cijelu porodicu, koja se ne svojom krivicom gura u začarani krug siromaštva i neizvjesnosti“, kaže Rakočević.

Fond za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom već tri mjeseca je u blokadi i ne isplaćuje subvencije poslodavcima koji zapošljavaju OSI, jer je još u avgustu potrošen sav novac za te namjene. Istovremeno, podnijeto je 18 krivičnih prijava, uglavnom protiv firmi sa sjevera Crne Gore, za koje se sumnja da su zloupotrebljavale subvencije.

Sumnje u zloupotrebe nedavno je saopštila i resorna ministarka Naida Nišić, koja je najavila skoro reaktiviranje Fonda, ali i osnivanje Zavoda za jedinstveno vještačenje invaliditeta do sredine naredne godine, radi bolje kontrole.

Rakočević  kaže da za zaposlene u Udruženju na čijem je čelu gotovo ne znači isplata zaostalih subvencija od avgusta, bez izmirenja cijelog duga. To je pokušavao da objasni i u dopisima koje svakodnevno šalje na adresu premijera Milojka Spajića i ministarke Nišić, u kojim govori o  teškoćama s kojima se suočava zajedno sa kolegama. O svemu je obavijestio je i predsjednika države Jakova Milatovića.

„Kada država zaboravi na najranjivije, jedini preostali glas je glas protesta, pa i po cijenu sopstvenog zdravlja. Alarmantno je da problem kašnjenja isplata za osobe sa invaliditetom traje godinama, još od avgusta 2022. godine. Situacija je eskalirala u avgustu 2025., kada su subvencije iz Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje OSI potpuno obustavljene. Fond je, zbog zloupotreba i nerealno ‘visokih plata’ koje su pojedini poslodavci postavljali nekada i do 10.000 eura, pretvoren u ‘protočni bojler’ za sticanje profita, umjesto da bude stvarna podrška našoj zajednici“, kaže predsjednik mojkovačkog Udruženja hendikepiranih.

Ta štetna praksa, objašnjava , „dovela je do toga da se sada ti isti poslodavci, koji su zloupotrijebili sredstva, okreću protiv ZZZCG-a i Fonda, optužujući direktora Davida Perčubića za neaktivnost.“

Rakočevića brine pasivnost pravosudnih organa. Kaže da mu nije jasno zbog čega tužilaštvo čeka formalnu „prijavu“, kada ZZZCG i Fond već posjeduju sve relevantne podatke o poslodavcima, broju zaposlenih OSI i visini isplaćenih subvencija.

Kontinuirani niz propusta i nepoštovanja prava, prema Rakočevićevim riječima, ne samo da ugrožava život OSI u Crnoj Gori, već dovodi u pitanje i evropski put države. Fond za profesionalnu rehabilitaciju lica sa invaliditetom (OSI) bankrotirao je u avgustu, kada su planiranih 23 miliona eura za cijelu 2025. godinu već iscrpljeni, ostavljajući hiljade OSI bez prijeko potrebnih subvencija.

Fond je ostajao bez sredstava i u prethodnim godinama, jer izdaci značajno premašuju budžetska predviđanja. Mediji su tokom proteklih godina učestalo ukazivali na sumnje u višemilionske zloupotrebe, koje su omogućene drastičnim rastom broja osoba sa utvrđenim invaliditetom, posebno kroz komisije u Beranama i Rožajama, kao i odsustvom zakonskih ograničenja visine zarada. Poslodavcima je to omogućavalo da dobijaju subvencije i do 70 posto iznosa prijavljene zarade.

Godišnji iznos subvencija za OSI je u proteklih sedam godina porastao je  sa 2,7 miliona eura (2018.godine) na čak 33 miliona prošle godine. Neshvatljivo visoke plate, često iznad dvije hiljade eura, prijavljivane su za različite profile radnika, od kuvarica i prodavaca do pomoćnih radnika, nerijetko premašujući zarade ministara i premijera.

Kako su pisali mediji, na primjer, tokom prošle godine jedna osoba iz Berana koja ima papir o invaliditetu i kuvarica je po zanimanju, prijavljena je na platu od 2.700 eura, koju njenom poslodavcu subvencioniše država. U tom gradu subvencioniše se i plata prodavca auto-dijelova koji je prijavljen na platu od 2.400 eura. Njegova plata je tada za 600 eura bila veća od plate premijera.  Platu veću od premijera u iznosu od 2.083 eura ima i jedan radnik, OSI iz Berana kojoj je zanimanje „rezanje i obrada drveta“. Jedan pomoćni radnik iz Rožaja, kojem država subvencioniše zaradu, prijavljen je na iznos 1.809 eura, odnosno ima za 300 eura veću platu od ministarke rada Nišić, čiji je posao nadzor nad radom ovog Fonda i priprema zakona koji treba da spriječi ove zloupotrebe.

Vlada je za 2025. godinu budžetirala manji iznos od 23 miliona eura, očekujući da će nove zakonske izmjene, planirane za početak godine, obuzdati potrošnju. Ove izmjene su trebale ograničiti maksimalni iznos subvencija, uvesti strožu kontrolu i obavezno preispitivanje dosadašnjih rješenja. Međutim, predložene reforme su naišle na otpor i bile su blokirane protestom grupe nevladinih organizacija (od kojih su mnoge i same bile korisnici subvencija) krajem marta.

Kao rezultat, trenutni zakonski prijedlozi i dalje nemaju ključne norme o ograničavanju visine subvencija, obaveznom preispitivanju ili dokazivanju stvarnog rada zaposlenih. Do kraja septembra 2025., 3.551 poslodavac ostvaruje pravo na subvencije za 5.694 OSI, dok je 2018. godine taj broj bio samo 660.

                                                                                Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Nadležni tvrde da prepreka za gradnju kolektora u Botunu više nema i da se početak pripremnih radova očekuje tokom ovog mjeseca. Uz nemušte prijetne da će država znati da odgovori ukoliko dođe do ometanja

Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine izdalo je, protekle sedmice, građevinsku dozvolu za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u zetskom naselju Botun. Ministarstvo na čijem čelu je kadar Nove srpske demokratije (NOVA) Slaven Radunović dozvolu je dalo na zahtjev Glavnog grada i podgoričkog Vodovoda.

Gradonačelnik Podgorice Saša Mujović iz Pokreta Evopa sad (PES) čestitao je svome koalicionom kolegi Radunoviću na profesionalizmu i ,,što nije dozvolilo da odluka poprimi neke političke obrise: ,,Razumijem nepovjerenje i sve negativne posljedice koje su proistekle radom Kombinata aluminijuma. Spremni smo da riješimo taj problem, da saniramo bazene crvenog mulja. Novo postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda je prečišćivač a ne zagađivač, i nema bojazni po njihovo zdravlje ili životnu sredinu”, poručio je Mujović.

Ministrovo odobrenje nije tako blagonaklono primljeno u redovima Demokratske narodne partije (DNP), partije sa kojom je ministrova NOVA bila na istoj izbornoj listi. Lider ove partije Milan Knežević tvrdi da resorna ministarstva nijesu donijela odluke utemeljene na činjeničnom stanju o ugroženoj životnoj sredine u Zeti, već su se rukovodila političkim kalkulacijama da Zetu treba pretvoriti u crnogorski Černobilj.

Na ranije najave Kneževića da će zbog kolektora srušiti podgoričku vlast,gradonačelnik Mujović je odgovorio je da će tražiti princip reakcije na tu akciju kada je u pitanju državna vlast. Iz opozicije sada tvrde da je Kneževićeva odbrana Botuna propala: ,,Svako zna da se uveliko pregovara za veći broj funkcija DNP u Vladi Crne Gore i da će biti izgradnje kolektora”, saopštio je šef Kluba odbornika Demokratske partije socijalista (DPS) u Skupštini Glavnog grada, Andrija Klikovac.

Član Kneževićeve stranke, predsjednik Opštine Zeta Mihailo Asanović izjavio je da nijesu iznenađeni izdavanjem građevinske dozvole, s obzirom na pritiske koji su vršeni sa državnih adresa, NVO i ambasada, kao ni od oba ministarstva prostornog planiranja   i ekologije na čelu sa Damjanom Ćulafićem, iz redova Demokrata. ,,Ipak sa ljudske strane očekivali smo od ministra Radunovića da pokuša da prolongira odluku znajući da Opština Zeta nije saglasna sa tim. Istovremeno znajući da je zajedno sa nama obećavao u kampanji za lokalne izbore, kada je bio nosilac liste 2018. da neće graditi kolektor u Botunu. Očekivali smo da neće ovako brzo reagovati, ali nas sa druge strane i ne čudi jer su u ministarstvu Radunovića sve kadrovi DPS-a i Gvozdenovića počevši od državnih sekretara koji su bili na listama DPS-a pa i svih načelnika i službenika. Kada to pogledamo i sagledamo ne čudi nas ova odluka”, naveo je Asanović.

Da je ministar Radunović ipak ostavio prostora za prolongiranje, naveo je direktor gradskog preduzeća Vodovod i kanalizacija Aleksandar Nišavić, član Demokrata. On je pozvao Radunovićevo ministarstvo da objasni zbog čega Opština Zeta ima status stranke u postupku u predmetu izdavanja građevinske dozvole za gradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu. ,,Ne znam koji je osnov za to i bilo bi lijepo da nadležno ministarstvo to i obrazloži i koja su prava susjedne opštine, imajući u vidu da je riječ o parceli koja je u vlasništvu Glavnog grada, a koja nema terete i ograničenja i koja se nalazi na KO Dajbabe i Botun. Podsjetiću da je ovo projekat od državnog interesa i ne znam koji je osnov da nadležno ministarstvo daje ovakav status susjednoj opštini”, kazao je Nišavić.

Iz Opštine Zeta tvrde da se prema Zakonu o teritorijalnoj organizaciji dio katastarskih parcela planiranih za kolektor nalazi na teritoriji opštine Zeta. ,,Mi ćemo prema Upravnom sudu pokrenuti žalbe. Iskoristićemo sve mehanizme koje možemo, nećemo odustati, ali na kraju ostaje nam mehanizam da fizički branimo da se gradi kolektor na toj teritoriji”, istakao je Asanović.

Nadležni tvrde da prepreka za gradnju više nema i da se početak pripremnih radova očekuje tokom ovog mjeseca, uz za sada nemušte prijetne da će država znati da odgovori ukoliko dođe do ometanja. Botunjani su na ovonedjeljnom protestu, koji je po prvi put obezbjeđivala policija, poručili da će blokirati aerodrom dođe li i jedna mašina na mjesto gdje se planira gradnja kolektora.

Opština Zeta je zakazala referendum o postrojenju za 14. decembar. Botunjani traže da se sačekaju rezultati. ,,Blokirat ćemo im aerodrom, moraju sačekati da se referendum završi i čuti stav stanovnika Zete i prije svega Botuna… Dovedu li mašine, mi ćemo ih zaustaviti. Mi smo se prije mjesec dana obratili direktora policije, želeći da ga upoznamo sa situacijom, nije nas primio na razgovor, tako da nema potrebe ni da najavljujemo bilo kakve proteste”, kazao je na protestu mještanin Milan Četković.

Protivljenje mještana Botuna da se postrojenje gradi u njihovom dvorištu je konstantno otkako je, prije duže od deceniju, priču o novom kolektoru lansirao tadašnji gradonačelnik Podgorice Miomir Mugoša.

Postrojenja je jedan je od uslova za zatvaranje pregovaračkog Poglavlja 27 – Zaštita životne sredine i klimatske promjene. Iz podgoričke vlasti ponavljaju da ćemo se ukoliko gradnja postrojenja ne počne do Nove godine suočiti sa preko 100 miliona odštete. Predstavnici Evropske unije (EU) i Njemačke razvojne banke (KfW) upozorili su ljetos lokalnu i državnu vlast o rizicima ako se ne počne sa realizacijom projekta kolektora u Botunu.EU je obezbijedila 33 miliona eura bespovratnih sredstava za novi kanalizacioni sistem i postrojenje, uz dodatnu podršku kroz kredit od KfW banke.

,,Njemačku banku ne interesuje gdje će da bude kolektor. Dio opreme je kupljen i prije nego što je urađen elaborat o uticaju na zaštitu životne sredine, što je van evropskih standarda. Još se kupuje zastarjela tehnologija sa spalionicom, koja izbacuje kancerogene čestice u vazduh. Mi smo na konsultantske usluge dali oko 13,6 miliona evra, a da nijesmo uradili elaborat”,izjavio je Knežević.

Ono na čemu Botunjani insistiraju je da će postrojenje, prije svega zbog planirane spalionice, biti štetno za zdravlje. Dodatno su oprezni zbog decenijskog trovanja od strane KAP-a i bazena crvenog mulja koji i dalje truju zemlju, vode i ljude u ovom zetskom naselju.

Asanović je najavio da će za desetak dana biti gotova studija stručnjaka sa Univerziteta u Londonu: ,,Siguran sam da izgradnja kolektora na planiranoj lokaciji u Botunu ugrožava život građana, jer se već na 150 metara nalaze kuće, a na oko 500 metara postoji velika gustoća naseljenosti. Smatramo da je planirana tehnologija zastarjela i nebezbjedna za ljude koji žive u neposrednoj blizini”.

Zećani su, u međuvremenu, pozvali Specijalno državno tužilaštvo da ispita ugovor o kolektoru.

Dok jedni čekaju početak radova, drugi se uzdaju u referendum. A političari strijepe kako će epilog botunske drame uticati na njihove političke rejtinge.

Istorijat projekta vijeka

U vrijeme mandatara gradonačelnika Miomira Mugoše najavljena je izgradnja novog kolektora za Podgoricu  i taj posao je nazvan projektom vijeka. U vrijeme gradonačelnika Slavoljuba Stijepovića, 2017., potpisan je ugovor o kreditu sa Njemačkom bankom za obnovu i razvoj i dobijena donacija Evropske unije. Početkom 2020. tadašnji direktor Vodovoda i kanalizacija Filip Makrid i direktor kompanije Bemax Veselin Kovačević potpisali su ugovor za izgradnju primarnog kolektora u okviru sistema za prečišćavanje otpadnih voda. Gradonačelnik Ivan Vuković  u junu 2022. ponovo potpisuje Ugovor za izgradnju sistema postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Pored Vukovića paraf na dokument od 3.500 strana stavili su tadašnji izvršni direktor preduzeća Vodovod i kanalizacija Filip Makrid, i izvođači radova direktor turske kompanije Kuzu Group Mehmet Emre Bastopku i član borda direktora turske firme Alkatraš, Bauram Albauark. Dvije turske kompanije, koje su na tenderu 2022. dobile posao izgradnje postrojenja, dostavile su završni nacrt glavnog projekta čija izgradnja je trebalo da traje tri godine.

Izgradnja novog PPOV-a je neophodna, jer je postojeći sistem u Glavnom gradu star blizu pola vijeka. Kapacitet postojećeg postrojenja je tri puta manji od sadašnjih potreba Podgorice, čije je stanovništvo višestruko naraslo od kada je postavljen stari kolktor. To rezultira da se djelimično prečišćene ali i neprečišćene otpadne vode slivaju direktno u Moraču, pa preko nje u Skadarsko jezero. Na teritoriji Podgorice ima 90.309 priključaka na gradski vodovod, dok je svega 58.718 priključaka na fekalnu kanalizaciju, ostalo su septičke jame.

Predrag NIKOLIĆ

Ne postoji održivo rješenje koje bi spriječilo zasipanje, poniranje i eroziju Biogradskog jezera. Novi lokalni i međunarodni projekti pokušavaju da očuvaju ekosistem i prilagode ga klimatskim promjenama, ali budućnost jezera ostaje neizvjesna

Uprkos tome što su još od sredine  druge  polovine prošlog vijeka, pokretane brojne inicijative za spašavanje Biogradskog jezera, i dalje ne postoji jasno definisano rješenje za njegovo dugoročno očuvanje. Trenutno se realizuju dva projekta koja u fokusu imaju taj dio Nacionalnog parka Biogradska gora, međutim, nije se daleko odmaklo u konkretnim  idejama za konačnu sanaciju.

Iako su ranija geološka istraživanja i izrada karata područja, kao i prethodni projekti, dali polaznu osnovu za sanaciju Biogradskog jezera,  ne postoji saglasnost o tome koje tehničko rješenje treba primijeniti. Stručnjaci naglašavaju da je za ovako složen i osjetljiv postupak neophodno uključiti kompletnu domaću, ali i međunarodnu zajednicu, kako bi se pronašlo održivo rješenje za očuvanje jezera. Više puta je ponovljeno da je za održivo rješenje neophodno sagledati sve prirodne procese koji utiču na jezero i razviti pristup koji će biti u skladu sa očuvanjem zaštićenog područja.

To je konstatovano i u Planu upravljanja za Nacionalni park „Biogradska gora“ za 2021–2025. godinu. U tom dokumentu piše i da jezero gubi vodu kroz više ponora na njegovom sjevernom kraku.

„Sedamdesetih i osamdesetih godina dvadesetog vijeka vršena su geološka istraživanja i rađene geološke karte područja i predlagana su tehnička rješenja za sanaciju prirodnih procesa. Istraživanja rađena 1999.godine utvrdila su da postoji  mogućnost vađenja nanosa iz Biogradskog jezera bez posljedica po ekosistem. Tokom 2005. i 2007. godine urađena su dva projekta, koja su dala solidnu polaznu osnovu za dalju projektnu razradu i početak izvođenja radova na sanaciji Biogradskog jezera. Može se zaključiti da još uvijek ne postoji saglasnost o tome kakvo tehničko rješenje treba primijeniti u cilju sanacije Jezera, i za ovako zahtjevan, složen i osjetljiv postupak potrebno je da se uključi kompletna domaća, ali i međunarodna zajednica“, piše u Planu.

Jezero leži na takozvanoj „čeonoj moreni“ koja je široka svega 50 metara, podsjeća za Monitor nekadašnji direktor NP Biogradska gora Dragiša Dožić. Brana je, prema njegovim riječima, zbog podrivanja rijeke Jezerštice, svake godine kraća za oko tri metra.

Jezero se nalazi na nadmorskoj visini od 1.094 metra, a rijeka Jezerštica odvodi vodu iz jezera i progresivnom erozijom potkopava prirodnu branu, prijeteći da otvori protok prema donjem dijelu jezera. Ovaj proces godišnje napreduje i mogao bi dovesti do potpunog oticanja i nestanka Biogradskog jezera. Zbog manjka novca, problem se ranije rješavao fazno, a istraživački projekat za potrebe „sanacije jezera“ započeo je od zatvaranja ponora.

Prema Dožićevim riječima, hidrološka i inženjerijsko-geološka istraživanja podrazumijevala su zatvaranje ponora, kao jednog od destruktivnih procesa. Terenski radovi počeli su 1988. godine, a nakon 1997. godine stali zbog nedostatka novca. Krajem 1990. godine obavljeno je preliminarno mjerenje nanosa i parcijalno uzimanje uzoraka na djelovima gdje je nivo vode bio nizak. Potom su „Zeleni“, uz finansijsku podršku države, uradili projekat „Biogradsko jezero – idejno rješenje anti-erozione zaštite“. Taj predlog, kao ni kasnija studija Građevinskog fakulteta, nisu u dovoljnoj mjeri uzeli u obzir uticaj izvođenja radova na osjetljivi prašumski ekosistem. Procijenjeno je da bi značajan dio nanosa mogao završiti u Tari, koja je takođe zaštićeno područje.

Trenutno je u toku nekoliko projekata koji se odnose na Biogradsko jezero. U prilično nepreciznom saopštenju iz kolašinske lokalne uprave nedavno je najavljeno da će opština učestvovati u međunarodnom projektu „CityLake“, zajedno sa partnerima iz Italije, Estonije, Grčke, Španije, Moldavije, Portugala i Ukrajine. Projekat, koji traje 30 mjeseci i ima budžet od 750 hiljada eura, usmjeren je na zaštitu jezerskih ekosistema i unapređenje upravljanja vodnim resursima. Ipak, u saopštenju nije navedeno na koji način će Kolašin konkretno doprinositi realizaciji projekta, niti koje će aktivnosti biti sprovedene na lokalnom nivou.

Projekat „CityLake“ ima za cilj da unaprijedi saradnju između lokalnih vlasti, naučnih institucija, zajednice i turističkog sektora, kroz zajedničke modele zaštite jezera i vodenih resursa. Inspiraciju pronalazi u italijanskom gradu Borgomanero, poznatom po praksi „Ugovor o jezeru Cusio“, primjeru uspješnog upravljanja prirodnim resursima. U Kolašinu fokus bi, prema saopštenju Opštine, trebalo da bude na Biogradskom jezeru, jednom od najstarijih glečerskih jezera u Evropi i simbolu prirodnog bogatstva Crne Gore, te njegovoj zaštiti kroz održive oblike turizma i lokalnog razvoja.

Istovremeno, u toku je realizacija Projekta rehabilitacije Biogradskog jezera, koji je prije četiri godine započelo Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma u saradnji sa JP „Nacionalni parkovi Crne Gore“, u okviru IPA programa „Podrška u pripremi projekata za sektor životne sredine i klimatskih akcija u Crnoj Gori“. Projekat ima za cilj da ispita razloge smanjenja nivoa vode u jezeru i da pripremi tehničku dokumentaciju za buduće radove na njegovoj zaštiti.

Na tom poslu  je angažovan multidisciplinarni tim lokalnih eksperata koji su, uz podršku rendžera NP Biogradska gora, sproveli terenska istraživanja i mjerili proticaj Biogradske rijeke. Aktivnosti uključuju prikupljanje i analizu postojećih podataka, procjenu stanja jezera i projektovanje istražnih radova. Tokom prve faze definisani su glavni problemi koje treba rješavati u cilju upravljanja prirodnim procesom nestanka jezera: zasipanje jezera erodovanim materijalom koji donose Biogradska rijeka i Lalev potok, poniranje jezerskih voda kroz serije ponora po dnu jezera i progresivna erozija u kanjonu Jezerštice.

Nakon završetka prve faze projekta, saopšteno je da intenzivni sušni periodi smanjuju nivo vode u Biogradskom jezeru, dok jake oluje i obilne padavine ubrzavaju eroziju i taloženje sedimenata, što dodatno zatrpava jezerski basen. Objašnjeno je i da vodostaj Biogradskog jezera varira u zavisnosti od hidrološkog ciklusa i priliva vode.

„Tokom druge faze projekta, koja još uvijek traje, izvedeni su detaljni istražni radovi (hidrološki – instalirano je pet hidroloških stanica u slivu Biogradskog jezera, hidrogeološki, geološki, geofizički i geodetski radovi) koji predstavljaju neophodnu podlogu za buduće projektovanje održivog rješenja koje bi pomoglo u usporavanju procesa nestajanja Biogradskog jezera“,   saopšteno je lani sa jednog od okruglih stolova posvećenih tom projektu.

Struka upozorava da lednička jezera u Crnoj Gori prirodno ulaze u završnu fazu svog ciklusa, što vodi ka postupnom zatvaranju jezerskih basena i njihovom eventualnom nestanku. Istovremeno ističu da „buduća sanaciona rješenja moraju biti usmjerena na promjenu prirodnih procesa u Biogradskoj gori, ali u punoj harmoniji sa prirodom, kako se ne bi ugrozilo zaštićeno područje“.

Biogradsko jezero, zajedno sa istoimenom prašumom, zaštićeno je područje od 1878. godine, tada nazvano „Knjažev zabran“ ili „Branik“. Moračka i rovačka plemena dali su knjazu Nikoli dio svojih posjeda podno najviših vrhova Bjelasice. Bilo je to samo šest godina nakon što je proglašen prvi nacionalni park u svijetu – Jelouston u SAD. „Biogradska gora“ postaje prvi nacionalni park u Crnoj Gori zvanično 1952. godine i do danas je jedan od aduta turističke ponude sjevera.

                                                                                                Dragana ŠĆEPANOVIĆ