Regionalne turističke organizacije (RTO) Bjelasica i Komovi izbrisana je iz Centralnog turističkog registra Ministarstva održivog razvoja i turizma. Time su uvaženi višegodišnji zahtjevi predstavnika opština Bijelog Polje, Andrijevice, Mojkovca, Kolašina i Berana, koje su prije 11 godina osnovale organizaciju koja je trebalo da doprinese valorizaciji turističke ponude. Bio je to jedinstven projekat u Crnoj Gori za menadžment destinacije Bjelasica-Komovi, a zgrada u Kolašinu, u kojoj je RTO sve ove godine bila smještena, građena je uz podršku Vlade Republike Austrije.

„Donošenjem novog Zakona o turističkim organizacijama stvoreni su uslovi za sveobuhvatnu reorganizaciju Turističke organizacije Crne Gore, što je rezultiralo osnivanjem 17 lokalnih turističkih organizacija i Regionalne turističke organizacije za četiri opštine na sjeveru. RTO je prva te vrste u Crnoj Gori, osnovana zbog integracije turističke ponude pet opština i Nacionalnog parka Biogradska gora, stvaranja sinergije za ubrzani razvoj ovog područja, kao i djelotvorne promocije i pozicioniranja pod brendom Montenegro na međunarodnom tržištu.”

Tako je 2007. godine govorio tadašnji ministar turizma Predrag Nenezić, kada je, zajedno s ambasadorom Austrije Florianom Raunigom i tadašnjim predsjednikom opštine Kolašin Miletom Bulatovićem presjekao vrpcu ispred jedinstvenog objekta, građenog po ekološkim standardima.

Naglašeno je i da je RTO osnovana „kao izraz posvećenosti Vlade razvoju sjevernog regiona i da predstavlja prvi takav klaster u Crnoj Gori” , a planovi su bili proširenje turističke destinacije Bjelasica-Komovi u Komovi-Prokletije destinaciju.

Problemi između lokalnih uprava i menadžmenta RTO počeli su prije nekoliko godina. Dugogodišnja direktorka RTO Tanja Drakula Medenica žalila se da opštine ne izmiruju obaveze prema organizaciji, a iz pet lokalnih uprava nju su optuživali za slabe učinke i samovolju.

Sve to je rezultiralo odlukama o stavljanju van snage sporazuma o osnivanju te organizacije u svakom od pet lokalnih parlamenta opština osinvača, pa i Plava koji se naknadno pridružio.

Potrajao je, kažu u sjevernim opštinama, dok je resorno ministarstvo uvažilo njihove zahtjeve, ali su, ipak, zadovoljni „što je RTO konačno zabranjen rad”.

Presjednik Opštine Berana Dragoslav Šćekić tvrdi da taj grad nije imao nikave koristi od RTO. Štete je, tvrdi on, bilo na pretek.

„Rad osobe, koja je sebe nazivala direktorom i samovoljno vodila organizaciju, godinama je bio nesavjestan. Sve što je urađeno u RTO urađeno je bez ikavih konsultacija s predstavnicima osnivača. Potpuno je zloupotrebljena svrha te organizacije. Nijesmo nikada osjetili nikavu korist od njenog rada. Uprkos tome, s računa Opštine Berane, a vjerujem i drugih opština, sudskim odlukama skidane su pare. Za našu opštinu to je iznosilo između 20.000 i 40.000 eura. To nijesu male pare”, kaže on.

Šćekić napominje da predstavnici osnivača na posljednjem sastanku nijesu tražili samo zabranu rada već i finansijsku kontrolu kako bi bile utvrđene eventualne, nezakonitosti tokom višegodišnjeg poslovanja. On je uvjeren da će biti pronađeno mnogo dokaza o tome da je menadžment zloupotrijebio svoj položaj.

S druge strane, Drakula Medenica u izjavama novinarima pohvalila se učincima RTO tokom posljednjih mjesci postojanja. Tvrdi da je kroz prostorije te organizacije ljetos prošlo blizu 3.200 turista, koji su tražili informacije o najzanimljivijim segmentima turističke ponude sjevera. Prednjačili su stranci.

„Novina je što je proteklog ljeta bilo i gostiju iz Indije i Japana, a nešto više turista registrovali smo i iz SAD. Njih smo, uglavnom, usmjeravali na privatni smještaj, a od atraktivnih destinacija najviše ih je, oko 70 odsto, prema našim preporukama posjetilo Nacionalni park Biogradska gora”, tvrdi ona.

Kvalitetne informacije turistima, kaže direktorica, pružali su uprkos nedostatku kadra. Razlog zbog kojeg su turisti u velikom broju svraćali u RTO, objašnjava, je i njezino cjelodnevno radno vrijeme sa svega dva sata pauze. Za razliku od njih lokalna Turistička organizacija, iako ima mnogo više zaposlenih, ima kraće radno vrijeme, koje uvijek ne odgovora onima koji posjete Kolašin.

Direktorica je imala i brojne planove, koje sada neće moći ostvariti. RTO je konkurisala za sredstva iz IPA fondova za prekograničnu saradnju. Planirali su da s kolegama s Kosova omoguće što lakši pristup tržištu rada za nekoliko ciljnih grupa, a prije svega, za mlade i žene. Namjeravali su i da realizuju projekte za upošljavanje potencijalnih turističkih vodiča i članova planinskih domaćinstva.Takođe, u susret turističkoj zimi, trebalo je da izdaju i novu planinarsku mapu, kao i vodič za smještaj.

U uspjehe organizacije na čijem je čelu, Drakula-Medenica izdvaja projekat Farm – Tour s partnerima iz Albanije a i sličan sa srbijanskim partnerima. Tokom minulih godina, napominje, učestvovali su i na turističkim sajmovima u Beogradu, Budvi, Budimpešti, Sarajevu, Turskoj.

Predsjednik Opštine Berane, međutim, tvrdi da treba preispitati kako je Drakula Medenica trošila sredstva iz evropskih fondova.

„Iza onoga što je radila samozvana direktorica ostao je objekat, koji nije rađen po projektu. Mnogo je manjih gabarita, a opština je dala zemljište za to. Prema mojim saznanjima, RTO je ostala dužna firmi koja je gradila objekat. Zbog svega toga finansijska policija i tužilaštvo treba da ispitaju njen rad”, kaže predsjednik Opštine Berane.

Sporazumom iz aprila 2006. godine bilo je predviđeno i gašenje lokalnih TO i njihovo pretvaranje u informativne centre RTO. To se nije dogodilo pa su više od deceniju lokalne TO i RTO funkcionisale paralelno. Nije poznato ni da je postojao ijedan projekat na kome su sarađivali.

U lokalnim upravama sjevernih opština kažu da nijesu razgovarali o nekom sličnom projektu, koji bi njihovu turističku ponudu ubuduće predstavljao objedinjeno. Još se ne zna ni koja će biti namjena zgrade dosadašnje RTO na atraktivnoj lokaciji u najužem centru Kolašina. Objekat je napravljen od kamena i drveta i projektovan da štedi energiju.

„Moguće da će taj objekat ponovo poslužiti za promociju turističke ponude sjevera. Međutim, postoji mogućnost i da Kolašin dobije tu zgradu za svoju lokalnu TO, uz određenu nadokandu ostalima. O tome nijesmo još razgovarali, ali, svakako, trebalo bi da objekat dobije adekvatnu namjenu u korist sjevera”, kaže Šćekić.

Dragana ŠĆEPANOVIĆ