Prema susjednim državama, iz Crne Gore vode desetine ilegalnih graničnih prelaza, kojima, osim terenskih vozila, mogu preći čak i šleperi

Kada je Granična policija susjedne Bosne i Hercegovine ovih dana zaplijenila trideset i šest hiljada kutuja različitih vrsta cigareta bez akciznih markica, koje su pokušane da se u tu državu prokrijumčare iz Crne Gore, stigla je još jedna potvrda da je Crne Gora lider u region kada je šverc u pitanju.

Pokušaj krijumčarenja, kako je saopšteno, otkriven je na području Bileće kada je više NN osoba pokušalo prokrijumčariti cigarete iz Crne Gore u BiH.

Navodi se da su osumnjičeni pobjegli iz vozila nakon što su ugladali pripadnike Granične policije BiH.

“O događaju su obaviješteni tužilac Tužilaštva BiH i sudija za prethodni postupak Suda BiH, prema čijoj je naredbi izvršen pretres dva vozila u kojima su krijumčarene cigarete. Tržišna vrijednost krijumčarenih cigareta procjenjuje se na oko 150.000 KM. Pripadnici GPBiH, pod nadzorom tužioca Tužilaštva BiH, poduzimaju daljnje mjere i radnje u vezi navedenog događaja” – saopšteno je iz Granične policije BiH.

I ovaj slučaj je potvrdio da osim legalnih graničnih prelaza prema susjednim državama, iz Crne Gore u te države vode desetine dobro poznatih ilegalnih graničnih prelaza, kojima, osim terenskih vozila, mogu preći čak i šleperi.

Monitorov dobro obaviješteni izvor kaže da se iz Crne Gore prema Bosni i Hercegovini ilegalno prelazi preko čak pet, pa i do šest puteva.

„Ovi putevi vode iz više opština. Jedan od poznatijih policijski neobezbijeđenih puteva je onaj kojim se od Risna i Graba, preko Kruševice stiže do Trebinja. Riječ je o starom austrougraskom putu“ – kaže naš  sagovornik.

Prema njegovim riječima makar dva ilegalna puta prema Bosni i Hercegovini vode iz pravca Nikšića.

„Jedan je preko sela Crkvice i tim putem se stiže do Bileće. To je  put gdje su zaplijenjene cigarete u ovom slučaju koji navodite. Drugi put je Grahovo – Nudo – selo Aranđelovo, koji vodi do Trebinja“ – objašnjava naš sagovornik.

U Bosnu i Hercegovinu se ilegalno može stići i sa područja Pljevalja. Jedan od tih puteva vodi preko planine Kovač, i izlazi na Čajniče.

„Drugi je onaj koji vodi prema Foči ili Srbinju, preko Krnje jele i sela Šula“ – kaže Monitorov dobro obaviješteni sagovonik.

Polovinom ove godine dvojica albanskih državljana su na spektakularan način pobjegli crnogorskoj policiji jednim od ilegalnih puteva između Crne Gore i Albanije.

Tada je, takođe, aktuelizovano pitanje koliko je sigurna crnogorska državna granica, odnosno koliko je šuplja ?

Monitorov izvor vjeruje da su bjegunci u tom slučaju koristili jedan od dva ilegalna puta kojima se zaobilazi granični prelaz Sukobin.

“Granični prelaz Sukobin se zaobilazi u albanskim mjestima Šas i Dajc. Vjerovatno  su mladići pobjegli jednim od ova dva puta. To su dva vrlo poznata ilegalna prelaza” – kaže naš izvor.

Prema njegovim riječima između Crne Gore i Albanije postoji još nekoliko ilegalnih prelaza koji su običnim građanima skoro nepoznati, ali su zato vrlo dobro poznati švercerima i raznim krijumčarima.

“Jedan od tih puteva vodi preko Skadarskog jezera, od albanskog mjesta Zogaj do Malog Ostrosa. Preko Skadarskog jezera ide i put iz Bajze i Alaja, odnosno iz Skadra, i izlazi u Golubovce” – objašnjava Monitorov izvor.

On tvrdi da kod Ulcinja postoji ilegalni put od albanskog mjesta Veli Poje kojim se dolazo do Donjeg Štoja, a automobilom se iz Albanije u Crnu Goru može preći i putem od Zogaj Valasa.

“Van graničnog prelaza iz Albanije prema Tuzima vodi put od Skadra preko Kopilika. Na ovom potezu postoji vjerovatno još nekoliko ilegalnih prelaza koji znaju samo šverceri. Iz Albanije se, sjevernije, može ilegalnim putevima stići u Gusinje na makar dva mjesta” – kaže naš izvor.

Prema Kosovu su do sada manje poznati ilegalni putevi koji iz Murine vode preko Boga i preko Pepića, a iz Rožaja preko sela Balotići.

Iz Rožaja se može zaobići granični prelaz prema Srbiji tako što se ide preko Biševa i izlazi na regionlni put za Tutin. Iz Bijelog Polja preko Stožera i Kamene Gore izlazi se kod Prijepolja. Kada se radi o teritoriji Pljavalja na tom dijelu postoje pitevi kojima se prelazi i u Bosnu i u Srbiju” – objašnjava Monitorov izvor.

Ovaj dobro obaviješteni izvor smatra da ilegalnih puteva ima toliko da granična policija sve i da hoće ne može stići da sve pokrije i kontroliše.

„,U planinskim predjelima prema susjednim državama makadamskih puteva, koji su lako prohodni za terenska vozila, ima mnogo. To je idealna prilika  za švercere“ – kaže naš izvor.

Prema njegovim riječima, na graničnom pojasu Crne Gore i Kosova, na području opština Rožaje, Berane, Andrijevica i Plav,  postoji najmanje sedam ilegalnih planinskih puteva kojima se zaobilaze zvanični carinski prelazi.

„Ovi putevi naročito su frekventi i u punoj upotrebi u toku ljeta, kada nema snijega. Tu se koriste sva prevozna sredstva, od motokultivatora, traktora i „tamića“, odnosno malih kamiona, do šlepera. Ljeti su u upotrebi motori i bagi, a zimi konji i motorne sanke“ – objašnjava izvor iz policije.

Ako se žele zaobići zvanični granični prelazi prema Hrvatskoj, onda se, kako kaže naš sagovornik, najčešće koriste putevi preko brda Ilinica ili Studeno, koji  izlazi na Viteljinu, kao i preko Ravnog Brijega, odnosno sela Dubravka ili Mrcine. Ovaj put je jedan od starih puteva, ali je veoma dobro očuvan.

Sa zvaničnih međunarodnih adresa može se čuti kako su organizovane kriminalne grupe iz raznih država bolje sarađuju preko granice nego  državne institucije.

Sa tih adresa je stigao i podatak da se svake godine  iz Luke Bar prošvercuje šest stotina kontejnera cigareta i da je Crna Gora lider u u regionu kada se radi o tom poslu.

Izvještaj Globalne inicijative posebno tretira žarišta organizovanog kriminala u  Albaniji, Srbiji, Bosni i Hercegovini,  Crnoj Gori i Sjevernoj Makedoniji, a u njemu se navodi da se crnogorske cigarete  švercuju širom regiona.

Naglašava se da je Bar poznat kao žarište šverca cigareta.  Inostrane marke navodno stižu preko Bara za reeksport, dok se cigarete proizvedene u Crnoj Gori transportuju iz grada pod Rumijom.

Tokom prošle godine bilo je zaplijenjeno više od 43 miliona cigareta koje su ušle u Luku Bar. Teško je, kažu, iznijeti procjenu količine falsifikovanih cigareta, navodno proizvedenih u fabrikama u Podgorici i Mojkovcu, koje se otpremaju iz Bara.

Izvor blizak službenicima Luke  rekao je da je izvoz cigareta toliko veliki i povezan sa uticajnim ljudima, da u Luci navodno postoje skladišta koja su isključivo namijenjena za čuvanje švercovanih cigareta, dok se privatne kompanje bave punjenjem i pražnjenjem kontejnera.

Navodno je posao toliko razrađen da ga je moguće ostvariti jedino u dosluhu sa Lukom i carinskim službenicima i policijom, stoji u izvještaju Globalne inicijative protiv transnacionalnog organizovanog kriminala čije je sjedište u Ženevi..

U tom dokumentu piše da su, navodno, klanovi „Mojkovac“ i „Grand“  najveće grupe umiješane u šverc cigareta iz Bara. „I pretpostavlja se da ostvaruju bliske kontakte sa važnim ličnostima u Vladi i bezbjednosnim službama“ – piše u izvještaju GI koji su prenijeli mediji.

I crnogorska Uprava policije je ove ove godine, pritisnuta međunarodnim istragama i činjenicama, kao i imperativom da se ispunjavaju zahtjevi iz pregovaračkih poglavlja 23 i 24, saopštila da šverc cigareta i dalje predstavlja veliki problem u Crnoj Gori, ali da nemaju saznanja da je država umiješana u taj šverc.

Treba biti realan – nije Crna Gora sama u tom poslu. Većina balkanskih država svoje budžete u dobroj mjeri puni tako što učestvuje u organizovanju šverca cigareta.

                                            Tufik SOFTIĆ