Brojni slučajevi ukazuju na ozbiljne sistemske probleme u zaštiti novinara u Crnoj Gori, kao i na nedostatak efikasne pravde za počinioce ovih zločina. Neefikasnost istraga i nekažnjivost su postali ključni problemi koji ugrožavaju slobodu medija u zemlji

U Crnoj Gori se od 2004. godine dogodilo na desetine napada na novinare i novinarke. Od prijetnji, preko verbalnih i fizičkih napada, a svi oni uslijedili su nakon neriješenog ubistva osnivača i glavnog urednika lista Dan Duška Jovanovića. Samo mali broj je riješen, što jasno ukazuje na izražen problem neadekvatne zaštite i nekažnjivosti zločina nad novinarima. Iako je postojala inicijativa o formiranju posebnih jedinica koje bi pomogle u rasvjetljavanju ovih nepočinstava, ona još nije zaživjela.

Istina, u okviru Sektora za borbu protiv kriminala Uprave policije imenovana su tri inspektora koji se bave slučajevima napada na novinare,  ali za sada nema javno dostupnih podataka da je njihov rad na bilo koji način doprinio pomacima kod  neriješenih slučajeva.Međunarodna praksa pokazuje da specijalizovane jedinice, imajući u vidu specifičnu prirodu slučajeva napada na novinare, mogu efikasnije sprovoditi istrage i procesuirati počinioce.

Medijski ekspert Mark Gruber kaže da bi uvođenje takve prakse bilo odlično pod uslovom, kako je naveo, da se uzme u obzir i opšti kontekst: obučenost policijske jedinice, saradnja s medijima i s tužilaštvom, možda s mehanizmom “brzog odgovora”.

Nekoliko napada na novinare u Crnoj Gori izdvajaju se kao posebno komplikovani – zbog brutalnosti, dugotrajnosti istraga i izostanka pravde.

Istraga o surovom ubistvu Jovanovića traje preko 20 godina i problematična je, jer odgovornosti izmiču ne samo naručioci, direktni izvršioci već i oni koji su je neuspješno vodili. Za saučesništvo u ubistvu osuđen je jedino Damir Mandić, kome je Apelacioni sud u aprilu 2017. potvrdio presudu na 19 godina zatvora, koji se okončava sredinom naredne godine.

Ranjavanje novinarke Olivere Lakić ispred njenog stana 2018. godine, izazvalo je veliku zabrinutost za njenu bezbjednost, ali i bezbjednost svih istraživačkih novinara i novinarki u Crnoj Gori. Ni u tom slučaju pravda nije postignuta, iako je Više državno tužilaštvo (VDT) dostavilo zahtjev za sprovođenje istrage protiv nekoliko osoba. Lakić je i ranije bila napadnuta i prijećeno joj je.

Novinar iz Berana Tufik Softić bio je takođe meta dva napada – 2007. i 2013. godine. Prvi put je palicom pretučen ispred kuće, dok je drugi put bomba postavljena ispred njegovog automobila. Istrage su dugo trajale, ali slučajevi su ostali nerazjašnjeni i zatvoreni zbog nedostatka dokaza.

I novinara iz Bara Mladena Stojovića brutalno su pretukli 2008. nepoznati počinioci i to dok je pisao u svojoj kući. Ovaj slučaj više ni formalno nije u nadležnosti tužilaštva i policije, jer je tužilac koji je bio zadužen za ovaj predmet proglasio zastaru krivičnog gonjenja i zatvorio ga.

Novinarka Jelena Jovanović, koja izvještava o organizovanom kriminalu u Crnoj Gori, već godinama živi pod policijskom pratnjom zbog prijetnji i zastrašivanja.

Prema izvještaju Akcije za ljudska prava (HRA) iz 2016. godine, u periodu od 2004. do 2016. prijavljeno je i procesuirano 55 slučajeva, od kojih najveći broj njih 34, nije riješen. Među njima su napadi na Željka Ivanovića, Jevrema Brkovića, Gojka Raičevića, podmetanja eksplozivnih naprava i kamenovanja zgrada redakcija TV Vijesti, TV Montena, Dan,.. Sve najozbiljnije napade (ubistvo i pokušaj ubistva, fizičke napade, prijetnje, podmetanje eksplozivnih naprava i paljenje vozila) pretrpjeli su novinari i mediji koji su kritikovali vlast ili istraživali korupciju i organizovani kriminal.

Od 2016. nije se puno toga promijenilo. Prema podacima Sindikata medija Crne Gore (SMCG), u 2022., 2023. i 2024. godini registrovana su 53 napada, od čega su čak 31 bili napadi na novinarke. Najbrojniji su bili verbalni i fizički napadi kojih je bilo 12, potom prijetnje – 11, kao i govor mržnje, koji je registrovan u jednom slučaju.

Svi ovi slučajevi ukazuju na ozbiljne sistemske probleme u zaštiti novinara u Crnoj Gori, kao i na nedostatak efikasne pravde za počinioce ovih zločina. Neefikasnost istraga i nekažnjivost su postali ključni problemi koji ugrožavaju slobodu medija u zemlji. Neki od njih spominju se kontinuirano u izvještajima Komisije za praćenje postupanja nadležnih organa u istragama slučajeva prijetnji i nasilja nad novinarima (Komisija), u kojima se može vidjeti da se jako sporo napreduje u njihovom rješavanju. Razlozi za to su, kako se može pročitati u ovim izvještajima, loša komunikacija i različite statistike i podaci koje imaju Komisija, policija i nadležna tužilaštva.

Formiranje jedinstvenih jedinica u okviru Uprave policije (UP) koje bi se bavile isključivo napadima na novinare i novinarke bila je mogućnost koja je u Crnoj Gori najavljivana od smjene vlasti iz 2020. U junu 2021., tadašnji i aktuelni direktor UP Zoran Brđanin najavio je da će policija unaprijediti svoj rad kada je riječ o napadima na novinare i da će tome “doprinijeti i formiranje posebne jedinice u UP, čiji će posao biti samo to“.

,,Očigledno je da formiranje ove jedinice nije među prioritetima donosiocima odluka u MUP-u i Vladi Crne Gore. Javno obećanje o njenom formiranju dobili smo od tadašnjeg i sadašnjeg direktora UP na početku rada ovog saziva Komisije prije tri godine. Od tada nema konkretnih pomaka u realizaciji tog obećanja“, kaže član Komisije Predrag Nikolić.

Iz Uprave policije međutim navode da je ta obaveza realizovana: „Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji MUP-a od avgusta 2022. godine, reorganizovan je Sektor za borbu protiv kriminala u dijelu koji je zadužen za suzbijanje napada na novinare, medije i njihovu imovinu. Novina je da su u okviru Grupe za suzbijanje krvnih i seksualnih delikata, sistematizovana tri nova radna mjesta za inspektore koji se konkretno bave slučajevima napada na novinare i predstavnike medija (u prethodnom periodu za to je bio zadužen samo jedan službenik). Službenici raspoređeni na tim radnim mjestima, osim trenutnih slučajeva sprovode mjere i radnje i na tzv hladnim slučajevima,“ piše u odgovoru UP.

Dodaju da su pri regionalnim centrima i odjeljenjima bezbjednosti određeni „policijski službenici visokog ranga koji su shodno internim procedurama dužni da rade na slučajevima napada na novinare i predstavnike medija, tj. da informišu inspektore u sjedištu o tim slučajevima i postupaju sa njima u takvim slučajevima“.

I formiranje jedinstvenih jedinica u okviru tužilaštva koje bi se bavile isključivo napadima na novinare i novinarke bila je mogućnost koja je u Crnoj Gori do sada pominjana, ali nije realizovana. Vrhovni državni tužilac Milorad Marković u aprilu 2024. dostavio je svim državnim tužilaštvima obavezujuće uputstvo za postupanje u slučajevima prijetnji i nasilja nad novinarima, ubistva novinara i napada na imovinu medija. Tim se uputstvom državna tužilaštva obavezuju da ubrzaju i poboljšaju rad u predmetima formiranim povodom napada na novinare i imovinu medija, a rukovodioci državnih tužilaštava da u predmetima u kojima je nastupila zastarjelost krivičnog gonjenja zatraže od postupajućih državnih tužilaca detaljno izjašnjenje o razlozima zbog kojih je nastupila zastarjelost i o tome obavijeste vrhovnog državnog tužioca. ,,Uputstvom je predviđeno da rukovodioci odrede kontakt osobu koja će biti zadužena da prikuplja podatke, prati kretanje predmeta, te o tome blagovremeno obavještava rukovodioca. Kontakt osoba će ujedno biti odgovorna za saradnju sa koordinatorom kojeg je odredio VDT, a za potrebe izrade izvještaja i saradnje sa Komisijom“, navode iz VDT-a.

U crnogorskim sudovima, potvrdili su iz Vrhovnog suda (VS), ne postoje koordinatori čija bi uloga bila da ubrzaju predmete povodom napada na novinare. ,,Organizacija poslova u sudovima utvrđena je Zakonom o sudovima i Sudskim poslovnikom, a uloga koordinatora nije predviđena ovim propisima. Međutim, imajući u vidu da Vrhovni sud u okviru evropskih integracija aktivno učestvuje u Radnoj grupi za Pregovaračko poglavlje 23 – Pravosuđe i temeljna prava, koordinator za sve mjere iz nadležnosti sudova redovno prikuplja podatke o predmetima povodom napada na novinare i/ili imovinu medija u krivičnim i prekršajnim postupcima, koji se koriste za potrebe zajedničke evidencije sudova, Državnog tužilaštva i Uprave policije“, navode iz VS-a. Tako, pojašnjavaju, predsjednici sudova evidentiraju predmete ove vrste i izvještavaju o ukupnom broju predmeta u radu, dinamici rješavanja predmeta i načinu rješavanja predmeta i o tome informišu redovno Vrhovni sud.

Specijalizovane jedinice, pokazalo je istraživanje DPNCG-a, postoje i dobro funkcionišu u nekim državama, kao što su Švedska, Francuska, Estonija, Holandija, Meksiko, Kolumbija,…, a neki slični modeli postoje i u državama u okruženju, recimo na Kosovu. Švedska je čak formirala Nacionalni savjet za sprečavanje zločina protiv novinara, koji okuplja predstavnike policije, tužilaštva, sudstva i novinarskih organizacija. Cilj ove institucije je da upravlja naporima u borbi protiv nasilja nad novinarima i osigura efikasnu reakciju na prijetnje.

Nikolić objašnjava da bi, ukoliko bi postojale specijalizovane institucionalne jedinice, to pomoglo Komisiji, jer bi podatke i dokumenta na osnovu kojih radi svoje izvještaje imala na jednom mjestu. ,,Svakako bi bilo lakše i Komisiji i novinarima da znaju tačno kome, kojem službeniku, jedinici, tačno da se obrate u slučaju prijetnji i napada“, navodi Nikolić.

Jasno je to i vlastima. Samo je pitanje volje i spremnosti da djeluju. Prvi korak trebala bi biti kampanja UP, objava imena i kontakata policijskih inspektora kojima bi se novinari mogli i trebalo obratiti.

Andrea PERIŠIĆ
(Cio tekst možete pročitati na portalu Društva profesionalnih novinara Crne Gore: dpncg.com)

Izgradnja autobuske stanice, tržnog centra sa pijacom i podzemnom parking garažom, rekonstrukcija Doma mladih i Gorštaka… To su samo  neki od projekata koji su iz dva prethodna prepisani u novi Strateški plan razvoja

Kolašinci već 15 godina nemaju  autobusku stanicu, a toliko dugo slušaju i obećanja lokalnih vlasti da će je dobiti.

Završetak davno započetih radova obećavali su učesnici svih kampanja za lokalne izbore tokom minule decenije i po. Predlog  Prostorno-urbanističkog plana (PUP), na čije se usvajanje još čeka,  dao je formalno mogućnost da se to stanje promijeni. Još nema konkretnih najava na koji način bi se i za koliko vremena taj projekat mogao okončati.

Lokacija na koju svraćaju pojedini međugradski autobusi u stvari je samo stajalište. Prostor koji se u tu svrhu koristi neuređen je, sa dotrajalim asfaltom, bez potrebene infrastrukture i mobilijara, pa ga izbjegavaju mnogi prevoznici. Zbog toga, putnici često čekaju autobus na improvizovanom stajalištu kod starog motela, na magistrali.

Privatno preduzeće Županovac, prije mnogo godina, započelo je gradnju objekta Autobuske, ali nije uspjelo da nađe način da nastavi radove. Izgradnju je omela, kako je ranije saopštavano, prvo ekonomska kriza, a zatim i činjenica da se objekat nije uklapao u predviđene planske dokumente, jer je za sprat viši.

Nakon što je izgorjela stara zgrada, Županovac je 2008. godine na istoj lokaciji započeo gradnju objekta, “koji je podrazumijevao sve karakteristike moderne autobuske stanice sa brojnim sadržajima”. Od svega toga, do sada je ozidana samo višespratna zgrada površine 2.000 metara kvadratnih. Putnicima je na raspolaganju nekoliko drvenih klupa postavljenih napolju, tik uz objekat u izgradnji.

U međuvremenu, inspekcija rada stavila je plombu na vrata trafičice u kojoj su se mogle dobiti informacije o redu vožnje. Telefon za informacije premješten je u obližnju kafanu, pa putnike o vremenu dolasaka i polaska autobusa obavještavaju zaposleni u tom ugostiteljskom objektu. No, ni to nije obaveza preduzeća “Županovac”, s obzirom na to da zvanično Autobuska stanica ne postoji.

Iz kolašinske Opštine najavali su  da je moguće da stajalište “upristoje” i prije okončanja cijelog projekta. Nadali su se novcu  Uprave za kapitalne projekte, kako bi plato, na kojem su sada često lokave i blato, bar asfaltirali. U novom Strateškom planu razvoja (SPR)  piše kako bi završetak i projektovanje kompletne infrastrukture za Autobusku trajalo 18 mjeseci i koštalo oko milIon eura.

“Izrada projekta i izgradnja nove Autobuske stanice ima za cilj stvaranje modernog, funkcionalnog i pristupanog saobraćajnog centra, koji će zadovoljavati potrebe građana i posjetilaca grada. Nova stanica uljučivaće sve neophodne sadržaje,  poput  čekaonice, blagajni, sanitarnih čorova, parkinga i komercijalnih prostora. Planira se integracija autobuskih linija sa drugim vidovima prevoza, čime će se poboljšati mobilnost i smanjiti saobraćajne gužve u gradu….”dio je najnovijeg  obećanja iz SPR.

Opis tog projekta samo u detaljima je mijenjan minulih 15 godina, u različitim dokumentima.  Stanje na terenu, nažalost, nije.

Slično je i sa dugogodišnjim, kako se pokazalo, preambicioznim planom različitih lokalnih vlasti da sugrađanima izgrade funkconalnu pijacu. Prema novoj računici lokalne uprave, izgradnja tržnog centra i pijace sa podzemnom parking garažom, koštala bi četri miliona eura, trajala dvije godine, a novac planiraju da obezbijede iz kapitalnog  lokalnog budžeta.

Programom uređenja prostora i urbane sanacije i za ovu godinu bilo je planirano 40.000 eura za adaptaciju gradske tržnice. No, drugim  rebalansom budžeta, novac je preusmjeren, jer se ispostavilo da nedostaje dokumentacija.

Iako je, lokacijom i tradicijom usluga, pijaca u Ulici Boška Rašovića izuzetno važan dio gradske infrastrukture, na svakom dijelu vidljiv je nedostatak istinske brige i ulaganja. Prostor je neprimjeren jednom turističkom centru, ocjena je i trgovaca i kupaca. Osim tezgi, koje su pod vedrim nebom, na tržnici je i nekoliko prodajnih neujednačenih objekata, jer je njihov izgled diktirala volja i mogućnosti onih koji prodaju. Pijaca se zove “zelena”, a na njoj je najmanje poljoprivrednih proizvoda. Tezge uglavnom zauzima garderoba, plastično posuđe, alat, gumena obuća… .

Rekonstrukcija tog prostra uvrštena je bila u prioritete mnogo puta do sada, a ranije je vrijednost radova procjenjivana na oko million eura.

Jedini pokušaj da se  rekonstruiše propao je prije skoro 20 godina. Uređenje tog dijela grada bilo je planirano u okviru programa CRDA (Revitalizacija zajednice kroz demokratsko djelovanje – ekonomski program) koji je trajao od 2005. do 2008. godine, a finansirao ga je USAID. Iz kolašinske uprave javnosti nikad nisu zvanično saopštili razloge zbog kojih je projekat prekinut.

U novom “spisku želja” kolašinske Opštine je ponovo i adaptacija Doma mladih i Gorštaka. Za taj posao, procjenjuju, treba  oko pola milona eura. Kako su objasnili “rekonstrukcija je  usmjerena je na revitalizaciju tog značajnog kulturnog i društvenog prostora”.

“Dom mladih i Gorštaka ima dugu tradiciju u gradu, ali trenutno nije u potpunosti funkcionalan, zbog dotrajalosti objekta i zastarjelih instalacija. Planira se potpuna obnova unutrašnjosti i eksterijera objekta, uključujući modernizaciju tehničke opreme, poboljšanje energetske efikasnosti i prilagođavanje prostora savremenim potrebama mladih  Projekat, takođe,  uključuje i razvoj novih programa i aktivnosti…”, piše u SPR.

Slični planovi čuli su se iz lokalne uprave  2011., 2013. i 2021. godine. Ta zgrada, koja je napravljena prije nešto više od dvije i po decenije, kako bi bila “ponos sportske infrastrukture Kolašina”, već godinama je prepuštena vandalima i vremenskim neprilikama. Sada sa  dotrajalog krova raste žbunje i korov, fasada je uništena vlagom i grafitima, staklene površine polomljene, enterijer uništen, pokraden namještaj…

Objekat, koji je 1998. godine izgradila država neposredno pored sportske dvorane Plejmejker, prema listu nepokretnosti, vodi se kao poslovni, to jest kao “zgrada u trgovini, ugostiteljstvu, turizmu”. Piše i da nikad nije izdata građevinska dozvola, pa nema ni upotrebnu. Prema tim podacima, nalazi se na parceli koja je svojina države, dok Opština ima pravo raspolaganja. Objekat je radio samo nekoliko godina, kada je njime upravljao lokalni sportski klub, a nakon toga i država i Opština zaboravili su na njega.

U novom SPR, u odnosu na onaj koji je važio za period od 2018. do 2022. godine,  broj planiranih priroitenih projekata je utrostručen. U prethodnom dokumentu bilo je 45 projekta, a iz radne grupe za izradu SPR kažu da je tek polovina relizovana.

“Stepen realizacije prethodnog plana nije na očekivanom nivou, ali nije ni tako loš. Od ukupno 45 planiranih projekata, 10 je u potpunosti realizovano, 18 djelimično, dok je 17 projekata nerealizovano”, kazali su Monitoru autori novog SPR.

Tvrde da  je novi dokument koncipiran da ne bude samo “spisak želja”, jer je, objašnjavaju, u početnim fazama izrade plana bilo blizu 300 projektnih ideja.  Ambicoznost opravdavaju “trenutno većim mogućnostima za izvore finasiranja”.

Za Kolašince ostaje nada da  će i u stvarnosti uskoro moći da vide neki od obećanih infrastrukturnih “podviga” lokalne vlasti, koji bi doprinijeli kvalitetnijoj i funkcionalnijoj svakodnevici, ali i imidžu turističkog centra.

                                                                             Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Ako je samo u nekoliko akcija na ilegalnim prelazima u Gusinju i Plavu zaplijenjeno preko stotinu kilograma marihuane, i nekoliko stotina na obalama Skadarskog jezera, nameće se pitanje – koliko onda narkotika tim putevima svakodnevno ulazi u našu državu

Kada je prije nekoliko dana Uprava policije saopštila da je Granična policija iz Ulcinja pronašla je oko 66 kilograma skanka, a dvije osobe pobjegle ka Albaniji, aktuelizovano je pitanje ilegalnih puteva kojima se marihuana i skank prebacuju u Crnu Goru.

Ovih 66 kilograma pronađeno je u rejonu ulcinjskog sela Sukobin.

Ne tako davno u priobalnom dijelu Skadarskog jezera, na obali kanala riječe Morače, u blizini željezničke stanice Zeta, pronađeno je 57 kilograma marihuane. Pretragom medijskih arhiva, može se pronaći još veliki broj policijskih saopštenja o zaplijenama marihuane koja se iz Albanije unosi ilegalno u Crnu Goru.

Iz policije je saopšteno da su postupali po operativnim saznanjima da se u prostoru sela Sukobin, iz Albanije u Crnu Goru krijumčari opojna droga skank.

“Pretragom terena od strane policijskih službenika i upotrebom službenog drona, policijski službenici su 27. septembra, u ranim jutarnjim časovima pronašli tri torbe sa 119 pakovanja, težine oko 66 kilograma, u kojima se nalazila biljna materija zelene boje nalik na opojnu drogu skank. Policijski službenici su na licu mjesta uočili dva nepoznata lica koja su se dala u bjekstvo u pravcu Republike Albanije”, navedeno je u saopštenju UP.

Monitor je pisao ranije o tome da između Crne Gore i Albanije, na tom području, postoji nekoliko ilegalnih prelaza koji su običnim građanima skoro nepoznati, ali su zato vrlo dobro poznati švercerima i raznim krijumčarima.

“Jedan od tih puteva vodi upravo preko Skadarskog jezera, od albanskog mjesta Zogaj do Malog Ostrosa” – kaže  dobro obaviješteni sagovornik.

Prema njegovim riječima preko Skadarskog jezera ide i put iz Bajze i Alaja, odnosno iz Skadra, i izlazi u Golubovce.

“Automobilom se iz Albanije u Crnu Goru može preći i putem od Zogaj Valasa, a van graničnog prelaza iz Albanije prema Tuzima vodi put od Skadra preko Kopilika. Na ovom potezu postoji vjerovatno još nekoliko ilegalnih prelaza koji znaju samo šverceri” – kaže naš sagovornik.

Kod Ulcinja postoji ilegalni put od albanskog mjesta Veli Poje kojim se dolazi do Donjeg Štoja.  “Granični prelaz Sukobin se zaobilazi u albanskim mjestima Šas i Dajc. To su dva vrlo poznata ilegalna prelaza. Iz Albanije se, sjevernije, može ilegalnim putevima stići u Gusinje na maker dva mjesta” – objašnjava on.

Ilegalnih puteva  kojima se zaobilaze zvanični granični prelazi  ima mnogo više nego što je to i zvanično registrovano, i vrlo ih je teško kontrolisati u svakom trenutku, što šverceri znaju da koriste. Posebno su zanimljivi putevi iz Albanije prema Crnoj Gori u rejonu Skadarskog jezera i koji se njaviše koriste za šverc marihuane.

Česte zaplijene marihuane bilježe se i na sjeveru države, u graničnom pojasu sa Kosovom  i Albanijom, na području opština Plav i Gusinje.

Na području ove dvije  opštine prohodni su putevi koji vode prema Kosovu preko planine Bogićevice. Iz ovih opština se ilegalno može doći do Albanije, a to je najlakše učiniti putem koji od Gusinja vodi preko sela Vusanje.

Albanija je poznata kao jedan od najvećih proizvođača marihuane i skanka u svijetu. Uprkos policijskim akcijama koje su u toj državi vođene u selu Lazaret, očigledno da je ta proizvodnja i dalje vrlo razvijena, a švercerski kanali prema zapadnoj Evropi nerijetko vode upravo preko Crne Gore.

Ako je samo u nekoliko akcija na području ilegalnih puteva u Gusinju i Plavu preko stotinu kilograma marihuane, ili nekoliko stotina na obalama Skadarskog jezera, nameće se pitanje – koliko onda narkotika tim putevima svakodnevno ulazi u našu državu?

Na području Plava i Gusinja na zvanično otvaranje čekaju makar tri granična prelaza. Dok se sa tim poslom ne žuri, ilegalni kanali i putevi kojima se kreću šverceri otvoreni su očigledno tokom sva četiri godišnja doba, i funkcionišu besprekorno.

Osim uvoza, policija nas sve češće informiše saopštenjima o pronalaženju laboratorija za proizvodnju skanka, odnosno vještačke marihuane i u Crnoj Gori.

“Ta oprema nije ni malo jeftina, ali se očigledno isplati. Vještački pravljena marihuana može da ima pet berbi godišnje i zato je skank veoma isplativ. Pri tome su mnogo jače koncentracije opijata u takvoj, nego u prirodno proizvedenoj marihuani” – objašnjava dobro upućen sagovornik.

Monitor je pisao prošle godine o tome kako je  policija za kratko vrijeme otkrila čak devet zasada marihuane u našoj državi, koji su se kretali od nekoliko desetina do nekoliko hiljada stabljika, što jasno govori da ovaj vid krijumčarenja u Crnoj Gori nije slučajan, ali još uvijek ne tako ozbiljan kao u susjednoj Albaniji.

Prema podacima Ujedinjenih nacija globalna vrijednost ilegalne trgovine marihuane je 140 milijardi dolara.

Koliko je trgovina ovom drogom na Balkanu isplativa govore podaci da je balkansko tržište narkoticima posljednje dvije decenije zatrpano  „travom“ iz Albanije. Najkvalitetnija marihuana u Albaniji košta 2.000 eura po kilogramu, a samo na siromašnim tržištima u ovom regionu, u Skoplju, Podgorici, Beogradu, Sarajevu i Zagrebu prodaje se za 5.000 eura po kilogramu.

Švercom skanka u Albaniji uglavnom se bave četiri mafijaška klana, a u svjetlu finansijskih podataka o tim poslovima, koji imaju industrijske razmjere, jasno je da svoj interes lako pronalaze i crnogorske kriminalne grupe. Prekogranična kriminalna bratstva opstaju čak i pod velikim pritiscima EU da se proizvodnja i šverc ove droge zaustave ili podvedu pod kontrolu.

                                                                                                                            Tufik SOFTIĆ