Crna Gora dobila je novog zaštitnika ljudskih prava. Šućko Baković, doskorašnji zamjenik specijalnog tužioca za borbu protiv organizovanog kriminala nije imao protivkandidata. Na tu ga je funkciju prethodne sedmice predložio predsjednik države Filip Vujanović, a njegovo postavljenje ubrzo u Skupštini potvrdili poslanici vladajuće koalicije. MIMO ZAKONA: Ni predsjednika države, a ni poslanike DPS-a i SDP-a nije brinulo što se novi narodni advokat bira mimo zakona. Zakon o zaštitniku ljudskih prava predviđa da se ombudsman bira „na predlog nadležnog radnog tijela Skupštine”, a nakon konsultacija sa „naučnim i stručnim institucijama, organima i predstavnicima civilnog sektora koji se bave ljudskim pravima”.
Vujanović je, bez konsultacija sa civilnim sektorom, predložio Bakovića pozivajući se na Ustav, koji istina propisuje da predsjednik države imenuje ombudsmana.
Vujanović je priznao da je zakon i Ustav trebalo usaglasiti, ali mu se žurilo. Prepao se da Crna Gora ostane bez ombudsmana.
,,S obzirom da još nije u proceduri predlog izmjena zakona, kompletan sistem zaštitnika ljudskih prava i sloboda mogao bi biti ugrožen nepredlaganjem njegovog nosioca””, objasnio je u Skupštini Vujanović.
Da je prvom crnogorskom ombudsmanu istekao mandat Vujanovića su, međutim, morali podsjećati desetak dana ranije iz civilnog sektora. Iste nevladine organizacije su Bakovićevo imenovanje nazvale ,,kadrovskom rokadom vladajuće političke elite u Crnoj Gori,” i podsjetile Vujanovića da je Venecijanska komisije kritikovala ustavnu odredbu da ombudsmana predlaže predsjednik države, a da ga Skupština bira prostom većinom. Takav izbor omogućava vlasti, upozoravali su iz Venecijanske komisije, da bira ombudsmana po svojoj mjeri.
,, U medijima je objavljeno da je Ministarstvo za ljudska i manjinska prava još u maju mjesecu uputilo Skupštini Predlog izmjena i dopuna Zakona o zaštitniku ljudskih prava i sloboda, ali smo u međuvremenu iz kabineta Skupštine predsjednika Skupštine dobili informaciju da takav predlog u Skupštinu nikada nije stigao”, navodi se dalje u pismu koje su potpisale: Akcija za ljudska prava, ANIMA, Centar za anti-diskriminaciju EKVISTA, Centar za građansko obrazovanje, Evropski pokret u Crnoj Gori, Inicijativa mladih za ljudska prava, Institut Alternativa, Omladinski kulturni centar Juventas, Sigurna ženska kuća, Aleksandar Zeković, istraživač kršenja ljudskih prava i Centar za razvoj nevladinih organizacija.
NA BRZINU: Način na koji je Baković izabran, poslanicima nije ostavio mnogo vremena ni da se upoznaju sa njegovom biografijom.
Poslanici opozicionih partija, koji su glasali protiv Bakovićevog izbora ili su bili uzdržani, uglavnom su slijegali ramenima – malo ko je čuo za novog narodnog advokata. To što je radio u tužilaštvu i što ga hvale u vladajućoj koaliciji i nije neka preporuka za zaštitnika ljudskih prava, dobro su primijetili.
Koča Pavlović, portparol Pokreta za promjene kaže za Monitor da je, u skladu sa zakonom, Bakovićevo imenovanje trebalo razmatrati na skupštinskom odboru pa tek onda u skupštinskom plenumu.
„Tako bi imali vremena da se pobliže upoznamo sa njegovim dosadašnjim radom i vidimo šta ga preporučuje za tu funkciju”, kaže Pavlović. „Mogli smo da ga pozovemo na sjednicu odbora i porazgovaramo sa njim”.
Istina, da se sazna nešto više od onoga što piše u Bakovićevoj kratkoj biografiji dostavljenoj poslanicima pred glasanje, ne bi pomoglo ni da se Baković lično prijavi za Trenutak istine.
PODESAN KADAR: Baković je diplomirao na Pravnom fakultetu u Prištini nakon čega je bio sudija i predsjednik Opštinskog suda za prekršaje u Plavu, i osnovni javni tužilac u Plavu. Za zamjenika višeg tužioca u Podgorici Baković je imenovan je 2005. godine, a od početka maja 2006. bio je zamjenik specijalnog tužioca. I to je sve.
Porodičan, tih i miran čovjek, dobar pravnik, reći će oni koji ga bolje znaju.
Gotovo identične osobine presudne su bile da se u Skupštini prije šest godina izabere prvi crnogorski ombudsman Šefko Crnovršanin. Osim Crnovršanina za ombudsmana su tada predloženi: Blagota Mitrić, profesor i dugogodišnji sudija, predsjednik Udruženja pravnika Stanko Marić, sutkinja Nataša Bošković i profesorica književnosti Neđeljka Sindik.
Iz civilnog su sektora prigovarali da je Crnovršanin daleko od osvjedočenog borca za ljudska prava, što bi ombudsman, i po zakonu, trebalo da bude. Iako bez mrlje u biografiji, Crnovršanin se, upozoravali su, nikada kao sudija nije ogradio od brojnih kršenja ljudskih prava u Crnoj Gori.
MOĆ NAVIKE: Crnovršaninov šestogodišnji mandat neki vide kao „pasivan”, za šta mu se više puta prigovaralo, a drugi kao – „pokušaj da se ipak nešto uradi”. Tih i miran, kažu ovi drugi, ipak je pokrenuo nekoliko zakona u Skupštini, pa čak ostao zapamćen i po tome što je od tužilaštva i Ranke Čarapić u više navrata tražio da mu dostave predmet. Jednom je, zbog spornih pomilovanja, kritikovao i predsjednika Filipa Vujanovića lično.
Crnovršanin nije ponovo izabran, jer bi mu, objasnio je Vujanović, u tom slučaju na sred mandata sljedovala penzija. Zato je predložio boljeg.
Osim što je tih i miran, što je očigledno tražena osobina za ovdašnjeg ombudsmana, ni Šućko Baković se nije osvjedočio kao borac za ljudska prava. Za razliku od Crnovršanina koji je bio sudija, Baković je karijeru sagradio kao zaštitnik države. U to nekoliko novinskih redaka o njemu, ostalo je zabilježeno i da je štitio državu u slučaju Orlov let, poznatom po kršenju ljudskih prava. Ali i da je 2002. godine bio predsjednik Izborne komisije u ime DPS-a u Plavu.
Tužilaštvo je dugo žmurilo na slučaj Krimovice. Prenulo se tek u avgustu 2022. kada je Tužilaštvo u Kotoru pokrenulo postupak protiv Carevića zbog krivičnog djela uzurpacija državne imovine dok su se njegov sin Milan i porodična kompanija Carinvest teretili za uzurpaciju i gradnju bez dozvole
Osnovni sud u Kotoru oslobodio je nekadašnjeg predsjednika Opštine Budva Marka Bata Carevića optužbi da je protivpravno uzurpirao preko pola miliona kvadrata državnog zemljišta, u selu Krimovica iznad Budve. Sudija kotorskog Osnovnog suda Veljko Bulatović osudio je za uzurpaciju Carevićevog sina Milana na pola godine kućnog zatvora, a njihovu kompaniju Carinvest kaznio sa 100.000 eura. Sudskom odlukom će tako Carevići otetu državnu zemlju platiti 16 centi, dok se u isto vrijeme na toj lokaciji kvadrat prodaje i do 140 eura.
U međuvremenu, za skoro deceniju otkako su uzurpirali 612.000 kvadratnih metara državnog zemljišta, Carevići su ga ,,priveli namjeni” pa su na njemu bespravno izgradili preko 6.000 kvadrata stambeno- poslovnih objekata. Na zvaničnom sajtu kompanije Carević reklamira se etno kompleks na Krimovici koji sadrži vile sa bazenima, restorane, farme, objekte za uzgoj domaćih životinja, zasade maslina, pogone za proizvodnju hrane.
Sumnje da je u Krimovici došlo do uzurpacije državnog zemljišta od strane Carevića prvi put je u februaru 2020. objavila Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS). Iz MANS-a su i tada isticali da Careviću koji je bio funkcioner Demokrtskog fronta (DF) nije smetalo što je od početka uzurpacije pa i poslije toga na vlasti bila Demokratska partija socijalista (DPS). MANS je i tada tvrdio da Carević nije mogo uzurpirati zemljište bez znanja države, optužujući tadašnje Ministarstvo poljoprivrede da je ,,uradilo sve kako bi legalizovalo” Carevićev kompleks.
Iako su svi objekti na uzurpiranom zemljištu izgrađeni bez građevinske i upotrebne dozvole, to nije smetalo da država za vrijeme DPS vladavine pomogne ovaj projekat kroz subvencije i kredite koji su odobravani preko Investiciono-razvojnog fonda (IRF). Iz MANS-a su upozoravali i da su državni organi imali punu informaciju o onome što se dešava na državnom zemljištu, jer je svaki od nelegalno podignutih objekata uredno registrovan u kotorskom katastru i upisan kao vlasništvo kompanije Carinvest.
Marko Carević je sve optužbe negirao uz tvrdnje da je u pitanju ,,stoprocentna neistina” i pokušaj da se on lično i politički diskredituje. Politički je Careviću dobro išlo jer je 2019. došao na čelo Opštine Budva. Na toj funkciji je sa prekidima ostao do početka 2022. u dva mandata.
Predrag NIKOLIĆ Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 25. oktobra ili na www.novinarnica.net
Prema ranije prikupljenim dokazima, Strahinja i njegov otac Duško bili su na spisku za likvidaciju kriminalnih grupa koje sarađuju sa škaljarskim kriminalnim klanom. Sada je mlađi Koprivica uhapšen pod sumnjom da je vodio kriminalnu grupu koja je poslovala sa visokopozicioniranim članom škaljarskog klana Igorom Krstovićem
Strahinja Koprivica iz Nikšića, sin dugogodišnjeg policijskog funkcionera u penziji Duška Koprivice, uhapšen je u akciji koju su po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva izveli pripadnici Specijalnog policijskog odjeljenja. Osim njega, uhapšeni još Blažo Đurković, Nikola Vukotić i Marinko Koprivica, a naredbom o sprovođenju istrage obuhvaćen je i visokorangirani pripadnik kriminalnog škaljarskog klana, Igor Krstović, koji je odranije u pritvoru.
Strahinju Koprivicu tužilaštvo tereti da je organizovao kriminalnu grupu koja je u države Evropske unije švercovala veće količine droge i cigareta.
Koprivica je, prema dokazima istražitelja, od Krstovića navodno kupovao drogu koju je švercovao u zemlje Evropske unije. Iz skaj komunikacije koju su objavili mediji, a koje Specijalno državno tužilaštvo smatra dokazom, proizilazi da je kriminalna grupa Strahinje Koprivice jednom sedmično prebacivala cigarete preko granice.
Komunikaciju o švercu uhapšeni Koprivica, koji je na kriptovanoj aplikaciji koristio nadimak Princip, vodio je 23. juna 2020. godine. Tokom te prepiske on objašnjava uhapšenom pripadniku policijskog kartela Vladimiru Bajčeti od kada Koprivice “rade” cigarete, koliki procenat uzimaju, kome ih predaju preko granice sa Bosnom i Hercegovinom, ali i koga su izbacili iz posla.
Iz iste komunikacije proizilazi da su cigarete koje je Koprivica krijumčario preko crnogorske granice, osim u Italiji i Hrvatskoj, završavale u Trebinju, Sarajevu i Banjaluci.
Nikšićanin koji je na Skaj aplikaciji koristio nadimak Zigi 29, objašnjavao je pripadniku takozvanog policijskog narko-kartela da Koprivica krijumčarene duvanske proizvode u Trebinju predaje Radomiru Ninkoviću, zvanom Rašo Letva, koji je na Skaju pisao sakriven iza nadimka Toti.
“Brate, sve sam do sad bio s njim, svašta mi je nešto pričao. Njegovo to ide za Banja Luku, za Sarajevo. Tamo je 30 eura veća cijena, razumiješ… Letvi daju Duško i Željko Lazović 200 kartona nedjeljno, daje mu on (Koprivica) 400 kartona…on ima svojih 100 kartona. Nedeljno mu to ide. Njemu šleper nedeljno ide, četiri šlepera mjesečno on uzima samo od ovih ođe”, stoji u prepisci.
Ime Strahinje Koprivice nije nepoznato crnogorskoj javnosti i istražiteljima. On je 2018. godine pred nadležnim organima saslušan u svojstvu svjedoka u postupku koji je tada pokrenulo Specijalno državno tužilaštvo protiv tri kriminalne grupe koje su predvodili Nikšićanin Ranko Radulović, Kotoranin Igor Vukotić i albanski državljanin Erogen Brajović.
Svetlana ĐOKIĆ Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 25. oktobra ili na www.novinarnica.net
U saopštenju objavljenom na sajtu SDT-a navodi se da je optužnica podignuta jer je iz dokaza prikupljenih u izviđaju i istrazi utvrđeno da postoji osnovana sumnja da je Lazović, u 2020. godini, u Crnoj Gori, organizovao kriminalnu organizaciju, čiji su pripadnici postali okrivljeni Milivoje Katnić, Petar Lazović i Saša Čađenović, kao i druge za sada nepoznate osobe
Za nepunih 20 dana crnogorska javnost će imati priliku da čuje šta bivši glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić i bivši pomoćnik direktora Uprave policije Zoran Lazović imaju da kažu na optužbe koje je specijalni tužilac Miloš Šoškić napisao i opisao u svoj tužilačkom aktu. Naime, za 8.novembar je, u podgoričkom Višem sudu, zakazana kontrola optužnice protiv nekadašnjih čelnika tužilaštva i policije.
Tužilac Šoškić je, uz optužnicu, zatražio da se Katniću i Lazoviću produži pritvor, što je sud dan kasnije prihvatio, uz ocjenu da bi dvojica optuženika mogli pobjeći ukoliko im se ukine pritvor, ali i zbog navodne mogućnosti da Katnić ponovi krivično djelo koje mu se stavlja na teret – zloupotreba službenog položaja. Nijesu objasnili kako bi to uradio, budući da Katnić godinama nije tužilac već penzioner. Lazoviću, koji je označen kao organizator ove kriminalne grupe, pritvor je produžen i zbog „posebno teškog djela“ koje mu se stavlja na teret. Ni za ovakav stav javnost nije dobila detaljnije obrazloženje.
Nije se tužilac Šoškić samo potrudio da u zakonom predviđenom roku napiše svoj optužni akt, što je prilično neuobičajeno za ovdašnje prilike, već su se iz SDT-a potrudili i da detaljno opišu za šta se sve terete Lazović i Katnić. Tako se u saopštenju objavljenom na sajtu SDT-a navodi da je optužnica podignuta jer je iz dokaza prikupljenih u izviđaju i istrazi utvrđeno da postoji osnovana sumnja da je Lazović, u 2020. godini, u Crnoj Gori, organizovao kriminalnu organizaciju, čiji su pripadnici postali okrivljeni Milivoje Katnić, Petar Lazović i Saša Čađenović, kao i druge za sada nepoznate osobe.
Objašnjava se da je Lazovićeva kriminalna grupa, navodno, sarađivala sa kriminalnom organizacijom koju je predvodio Radoje Zvicer (kavački klan). „I imala za cilj vršenje krivičnih djela zloupotreba službenog položaja, za koja se po zakonu može izreći kazna zatvora u trajanju od četiri godine ili teža, i to nepreduzimanjem krivičnog gonjenja prema istaknutim članovima te i svoje kriminalne organizacije, a radi sticanja nezakonite dobiti i moći, a postojao je uticaj dijela kriminalne organizacije na izvršnu vlast – Upravu policije Crne Gore i druge važne društvene činioce – Specijalno državno tužilaštvo“, piše u saopštenju. Prema ocjeni specijalnog tužioca Šoškića, iz dokaza prikupljenih u prethodnom postupku, postoji osnovana sumnja da je Zoran Lazović, u decembru 2020.godine, kao pomoćnik direktora Uprave policije za Sektor za suzbijanje organizovanog kriminala i korupcije, protivpravnim iskorišćavanjem svog službenog položaja, pribavio korist srpskim državljanima Veljku Belivuku i Marku Miljkoviću, pripadnicima kriminalne organizacije Radoja Zvicera. „Na način što je, na zahtjev R.Z., koji mu je prenio njegov sin, optuženi P.L., obezbijedio da im se ukine zabrana ulaska u Crnu Goru i tako im pribavio korist u vidu prava da uđu i borave u Crnoj Gori, što im je bilo zabranjeno, jer su predstavljali prijetnju po nacionalnu i unutrašnju bezbjednost, a što su V.B. i M.M. iskoristili, jer su, tokom januara, boravili u Crnoj Gori, kod R.Z., organizatora svoje kriminalne organizacije“, piše u saopštenju.
Tvrdi se i da su Belivuk i Miljković ostvarivali i neposredan susret i ručak sa okrivljenim Lazovićem, koji je potom, zajedno sa Katnićem, a u cilju prikrivanja izvršenog krivičnog djela, u javnim nastupima, obmanjivao javnost da su ta lica u Crnu Goru ušla na zahtjev policije Republike Srbije i da su prema njima Uprava policije Crne Gore i on kao starješina preduzimali policijske mjere i radnje, u skladu sa zakonom. U opširnom saopštenju navodi se i da postoji osnovana sumnja da su okrivljeni Zoran Lazović i Milivoje Katnić, u decembru 2020. godine, zajednički, protivpravnim iskorišćavanjem svojih službenih položaja i ovlašćenja i nevršenjem svojih službenih dužnosti, pribavili korist Dušku Roganoviću, istaknutom članu Zvicerove kriminalne organizacije.
„Jer okrivljeni Z.L. nije naredio da policija i kod D.R. inicira pretresanje i protiv njega podnese izvještaj kao dopunu krivične prijave, iako su prethodno prikupljeni dokazi i obavještenja iz kojih je proizilazio osnov sumnje da je učinio krivično djelo stvaranje kriminalne organizacije i druga za koja se goni po službenoj dužnosti“, piše u saopštenju. Dodaje se da je Lazović nakon toga, navodno, kao organizator kriminalne organizacije, naredio Katniću da po službenoj dužnosti ne pokreće postupak protiv Roganovića, što je on i prihvatio. „Pa je naložio optuženom specijalnom tužiocu S. Č. da ne pokreće postupak protiv D. R., ne odobri policiji da podnese i sam da ne podnosi sudu zahtjev za donošenje naredbe za pretresanje njegovog stana i drugih prostorija, što je S. Č. prihvatio, zbog čega su službenici policije inicirali pretresanje kod drugih lica i samo protiv njih, po nalogu S.Č. podnijeli izvještaj kao dopunu krivične prijave, ali ne i protiv D.R., pa su mu tako okrivljeni Z. L. i M. K. i optuženi S. Č. pribavili korist u vidu nepreduzimanja radnje dokazivanja i nepokretanja postupka protiv njega“, objašnjavaju iz SDT-a.
Za specijalnog tužioca Miloša Šoškića postoji osnovana sumnja da je Katnić, kao glavni specijalni tužilac, u januaru 2022. godine, u Podgorici, zajedno sa optuženim Čađenovićem, koji je bio obrađivač predmeta, nevršenjem svoje službene dužnosti pribavio korist optuženom Petru Lazoviću, ali i Ljubu Miloviću, Radoju Zviceru, Dušku Roganoviću, i još sedmorici pripadnika te kriminalne organizacije. „ Jer iako je znao da postoje osnovi sumnje da su učinili krivična djela za koja se goni po službenoj dužnosti, (Katnić – prim. Monitora) se saglasio sa odlukom koju je donio optuženi S.Č., da se ne preduzima krivično gonjenje protiv njih, a potom je okrivljeni M.K. u javnim i medijskim nastupima obmanjivao javnost da optuženi P. L., sin okrivljenog Z.L., nije pripadnik kriminalne organizacije R. Z., već prikriveni policijski službenik na tajnom zadatku, dok je, nakon što je utvrđeno da je optuženi S.Č. donio očigledno nezakonitu odluku, Specijalno državno tužilaštvo, a nakon sprovedene istrage, podiglo optužnicu protiv 11 optuženih lica, zbog velikog broja teških krivičnih djela, a po kojoj je u toku krivični postupak pred sudom“, pojašnjava se u saopštenju.
U opširnoj objavi navodi se i da postoji osnovana sumnja da je Zoran Lazović, od marta 2021. do marta 2024. godine, lažno prikazivao činjenice o porijeklu novca za koji je znao da je pribavljen kriminalnom djelatnošću. „Kao javni i bivši javni funkcioner, Agenciji za sprječavanje korupcije je podnosio izvještaje u kojima je lažno prikazivao da je ostvarivao prihode od poljoprivrede u iznosima od po 2.500,00 € mjesečno, iako nije vršio promet poljoprivrednih proizvoda i hrane, niti je u registar ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede upisan kao proizvođač poljoprivrednih proizvoda namijenjenih tržištu, već je na taj način lažno prikazivao porijeklo novca pribavljenog kriminalnom djelatnošću – izvršenjem krivičnog djela stvaranje kriminalne organizacije za koje je protiv njega podignuta optužnica, i kriminalnom djelatnošću – neovlašćenom prodajom opojne droge i krijumčarenjem i prodajom cigareta svog sina – optuženog P.L., protiv kojeg je Specijalno državno tužilaštvo podiglo više optužnica#, objašnjavaju iz SDT-a. Specijalni tužilac Šoškić starijeg Lazovića i Katnića tereti i za nedozvoljeno držanje oružja, jer kako navodi postoji osnovana sumnja da su u aprilu ove godine, u kućama koje koriste, u Bijelom Polju i Danilovgradu držali vatreno oružje i municiju, za koje je im nije izdata odgovarajuća isprava o oružju, a da je Lazović držao i djelove oružja i municiju, čije držanje je građanima zabranjeno.
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
ALTERVIZIJA4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS3 sedmice