Devetog jula 2009. godine jedan transportni kombi-bus prošao je bez problema preko graničnog prelaza Kula kod Rožaja, prenoseći veću količinu heroina. Droga je, kako tvrdi izvor Monitora iz policije, stigla do Sarajeva. Zna se, kaže naš izvor, i kojeg kosovskog narko bosa je to bila „roba”. On objašnjava da je vlasnik turističke firme koja se bavila prevozom putnika iz Peći prema Sarajevu, Novom Pazaru i Beogradu, formalno stanovnik Berana, ali da je vjerovatno iz jednog susjednog grada.
„Njegova lična dokumenta su na Berane. Turistička i autoprevozna firma mu je registrovana u Peći, sa sjedištem u Vitomirici”, priča ovaj policijski izvor.
Prema njegovim riječima prevoz putnika na relacijama do Sarajeva, Novog Pazara i Beograda, za ovu firmu je samo paravan ze prenošenje droge do tih gradova, i njenog daljeg distribuiranja na zapadnoevropske destinacije.
„Vlasnik ove firme nema policijski dosije. Nikada nije osuđivan. Nema čak ni registrovan saobraćajni prekršaj. Potpuno je čist i zato do sada nije uhvaćen na djelu. Treba nam sigurna dojava da bismo mogli da sprovedemo akciju i prekinemo tu liniju prekograničnog šverca”, kaže naš izvor.
On napominje da se na ovaj način droga najčešće transportuje u prtljagu, u rezervnim točkovima, ili u posebnim, varenim i dobro skrivenim spremištima.
„Imali smo i ranije slučajeva da se droga prenosi autobusima preko legalnih graničnih prelaza između Kosova i Crne Gore, odnosno preko Kule, ali bez sigurne dojave nijesmo mogli ništa da uradimo. Jednom prilikom smo imali dojavu, ali su organizatori šverca uspjeli da nas osujete, onda su umjesto džaka sa drogom smjestili džak šećera. Šverceri nijesu ni malo naivni. Oni to rade vrlo vješto i idu na sigurno kada su velike količine u pitanju”, priča izvor iz policije.
Droga se preko legalnih graničnih prelaza najčešće prenosi putničkim automobilima, kombijima, autobusima i kamionima, odnosno šleperima.
„Sjećate li se slučaja iz 2008. godine. Dvanaestog avgusta te godine u dvadeset časova granicu preko Kule, sa izvjesnom količinom droge, prešao je Valjdet Keljmendi. Njegovo odredište je bilo Berane. Valjdet je koristio automobil audi A4 beranskih oznaka, koji je bio registrovan na Samira Musića, bliskog rođaka Safeta Kalića. Taj auto je bio u voznom parku klana Keljmendi, što govori o direktnoj vezi toga klana sa rožajskim klanom”, priča policijski izvor.
Osim legalnog graničnog prelaza preko Kule, šverceri svih vrsta roba mnogo više koriste ilegalne puteva na granici Kosova i Crne Gore, koji se otvaraju sa prvim otapanjem snijega preko planinskih prevoja. Na graničnom pojasu Crne Gore i Kosova postoji najmanje sedam ilegalnih planinskih puteva kojima se zaobilaze zvanični carinski prelazi i naveliko švercuju robe svih vrsta.
Prema našem izvoru ovi putevi policiji nijesu nepoznati, ali je nejasno zašto se nešto ne preduzima da se blokiraju i da se time šverc zaustavi.
„Ti putevi su nekada dobro zamaskirani, ali ih je prema operativnim saznanjima i po koordinatama lako naći. Moguće je čak prema preciznim koordinatama otkriti, maltene u metar, i mjesta gdje kriminalne grupe iz Crne Gore i sa Kosova vrše razmjenu roba”, kaže za taj policijski izvor.
Kada je droga u pitanju, najznačajniji od tih puteva je onaj koji vodi od sela Boge, iz Crne Gore, preko planine Hajle, do sela Hadžovići. Koordinate ovog sela su 2330-3169. Nalazi se praktično na granici, malo unutar teritorije Kosova.
„U tom selu vikendicu ima Naser Keljmendi, i ta vikendica obično služi za skladištenje robe, prije preuzimanja i ukoliko dođe do nekih neplaniranih zastoja”, priča policijski službenik.
On kaže da je šira porodica Keljmendi, rodom iz Peći, jedna od glavnih u švercu svih vrsta roba.
„ Drvna građa, nezakonito uvezena iz Crne Gore, najviše se lageruje u selu Raušići, a za transport i skladištenje oružja značajno je selo Dretalj u Rugovskoj klisuri. Koordinate tog sela su DN 2804-2892. Ovo selo poznato je po švercu oružja sa čitavog Balkana, a naročito iz Bosne, odnosno direktno iz Foče, gdje rade dvije kriminalne grupe, koje su nekada predvodili haški optuženici Brane Ćosović i Dragoljub Kunovac Žaga. Te grupe i danas kontrolišu šverc oružja od Bosne preko Srbije i Crne Gore do Kosova, dobro poznatim putevima”, objašnjava izvor iz policije.
Drugi ilegalni put na crnogorsko-kosovskoj granici vodi od švercerski takođe dobro poznatog sela Bandžov, zatim preko Hajle do Rugovske klisure.
„Treći put vodi preko sela Bjeluhe na Čakoru. To je nekadašnji prelaz koji je kontrolisala vojska. Danas nije u funkciji, osim, naravno, za švercere i kriminalce”, kaže izvor iz policije.
Prema njegovim riječima, ukoliko Bjeluhe „zataje”, onda na planini Čakor postoje još dva ilegalna švercerska puta, sa takođe poznatim koordinatama. Ona se nalaze u blizini nekadašnjeg planinarskog doma na ovoj planini iznad Murine i Plava.
„Jedan od takvih puteva je i onaj koji vodi u blizini sela Pepići, čije su koordinate 2823-3105″, priča naš sagovornik.
Sedmi put kojim se zaobilazi granični prelaz na Kuli, a kojim mogu da idu i cisterne sa naftom, malo prije carinskog prelaza ulazi u šumu, i silazi do sela Radavac na Kosovu.
„Ovi putevi naročito su frekventni i u punoj upotrebi u toku ljeta, kada nema snijega. Tu se koriste sva prevozna sredstva, od motokultivatora, traktora i tamića, odnosno malih kamiona, do šlepera. Zimi su u upotrebi konji i motorne sanke”, kaže izvor iz policije.
Tim putevima švercuju se sve vrste akciznih roba – cigarete, kafa, nafta, čak i meso iz Brazila. Takođe i droga i oružje. Švercerskim poslovima sa kosovske strane prema Crnoj Gori bavi se veliki broj kriminalnih grupa i klanova o kojima postoji velika policijska dokumentacija, od najkrupnijih igrača, do sitnih saradnika. Svi klanovi veoma dobro sarađuju između sebe u podjeli poslova. Poznato je i sa kojim kriminalnim grupama u Crnoj Gori imaju direktne veze kosovski šverceri.
„Policija raspolaže takođe podacima koji ukazuju na to da kosovski kriminalci imaju saradnike na području Rožaja, Berana, Plava i Pljevalja. Prema operativnim policijskim podacima, kriminalci sa Kosova nerijetko voze luksuzne automobile crnogorskih registarskih oznaka, najčešće Berana i Podgorice, naravno na tuđa imena, obično svojih ortaka”, kaže ovaj policijski službenik.
Monitorov izvor tvrdi da sve ove podatke posjeduju i strane obavještajne službe koje tokove prekograničnog šverca prate čak i satelitskim putem.
„Tako je napravljen satelitski snimak pretovara cigareta iz jednog šlepera koji je stigao iz Crne Gore na Kosovo. Satelitski se čak mogu snimiti i tablice kamiona i drugih vozila koja učestvuju u švercu”, napominje policijski izvor.
On smatra da je za ozbiljniju borbu protiv prekograničnog šverca potrebna akcija širih, međudržavnih razmjera. Sadašnji broj policijskih patrola, prema njegovom mišljenju, nije dovoljan da pokrije odjednom sve ilegalne švercerske kanale koji sa područja Crne Gore vode na Kosovo i obratno.
„Potrebna je, takođe, i bolja tehnička opremljenost na zvaničnom graničnom prelazu na Kuli. Na tom prelazu, kuda prolazi takozvana avganistanska transverzala, nema ne samo savremenih skenera i druge opreme, nema čak ni psa obučenog za otkrivanje droge. Zato droga preko tog prelaza i može da se prevozi kombijima, automobilima, autobusima i kamionima, kao što je to u slučajevima koje sam vam opisao”, kaže Monitorov izvor iz policije.
Tufik SOFTIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
SVIJET4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice